Deutsche Bank-ın makrostrateqi Henri Allen bu səhər Bloomberg-in “Brief” proqramında Vonni Quinnin qonağı olub. Söhbət zamanı o, ABŞ və Çin arasında davam edən ticarət müharibəsini, inflyasiya təzyiqlərini və investorların son aylarda tez-tez istifadə etdiyi “entwertungshandel” – yəni “dəyərsizlik ticarəti” anlayışını təhlil edib. Maraq doğuran məqam isə onun çıxışı zamanı etdiyi tarixi istinad idi: Allen bu fenomeni “Böyük alçalma” (Große Erniedrigung) adlandıraraq, 1540-cı illərdə Kral VIII Henri dövründə baş verən pul dəyərsizləşməsi ilə müqayisə etdi.
“Entwertungshandel” – Qədim dərslərin müasir versiyası
XVI əsrdə İngiltərədə kralın maliyyə problemlərini həll etmək üçün gümüş tərkibi azaldılmış sikkələr buraxılmışdı. Bu addım pulun real dəyərini aşağı salaraq, inflyasiyanın tarixi yüksəlişinə səbəb olmuşdu. Henri Allen bu hadisəni bu gün baş verən maliyyə dinamikaları ilə eyniləşdirərək vurğuladı ki, “müasir bazarlar da eyni ssenarini fərqli formada yaşayır: dövlətlər borcları maliyyələşdirmək üçün dəyəri azalan pulla artımı qorumağa çalışır.” Onun sözlərinə görə, bu, “maliyyə nizamının tədricən aşınması” deməkdir.
ABŞ-Çin qarşıdurması və inflyasiya təzyiqi
Allenə görə, ABŞ və Çin arasındakı ticarət gərginliyi yalnız ticarət balansına deyil, həm də qlobal qiymətlərə təsir göstərir. ABŞ-ın Çin mallarına tətbiq etdiyi tariflər və ixrac məhdudiyyətləri inflyasiya təzyiqini artırır, bu da mərkəzi bankların qərarlarını çətinləşdirir. O bildirib ki, “investorlar artıq faiz endirimi dövrünün sonuna yaxınlaşır, amma inflyasiya hələ də sabitləşməyib”. Bu, risk və gəlir arasındakı tarazlığı pozur.
Fundamental və texniki baxış
Hazırda dollar son bir ayda 1.3% dəyər qazanıb, bu da inkişaf etməkdə olan bazarlarda təzyiqi artırır. Eyni zamanda, qlobal istiqraz gəlirləri 4.7% səviyyəsində qalaraq, yüksək faiz mühitinin hələ bitmədiyini göstərir. Allenin texniki proqnozuna görə, S&P500-də 5150 punktun altına düşmə ehtimalı qısamüddətli satış dalğası yarada bilər, lakin 5250 üzərində sabitləşmə halında “süni dayanıqlıq” mərhələsi başlaya bilər.
Henri Allenin tarixi paralellərlə dolu analizi bir daha göstərdi ki, iqtisadi modellər dəyişsə də, bazar davranışları çox zaman tarixin özünü təkrarlayır — sadəcə fərqli formalarla və fərqli Henri-lərlə.