Brent xam neftinin qiyməti cümə axşamına 64 dollara doğru yüngül artımla daxil olsa da, bazarda hələ də qeyri-müəyyənlik böyükdür. Çərşənbə günü isə qiymət 2%-dən çox enmişdi. Tənəzzülün səbəbi yalnız iqtisadi amillər deyil — siyasi kulislərdə yaşanan daha dərin proseslər bazarın qırılma nöqtəsini formalaşdırır.
ABŞ-ın Ukrayna müharibəsinin həlli üçün hazırladığı yeni sülh təklifinin mediaya sızması investorları ehtiyatlı mövqeyə çəkib. Vaşinqtonun Kiyevə planı qəbul etməsi üçün təzyiq göstərməsi diplomatik masanın yenidən aktivləşdiyini göstərir. Bu isə Rusiyaya qarşı enerji sektorunda tətbiq olunan sərt nəqliyyat və ticarət məhdudiyyətlərinin yumşalması ehtimalını artırır.
Ssenari belə olduqda, bazar üçün risk çox sadədir: daha çox Rusiya nefti → daha çox təklif → qiymətə aşağı təzyiq.
Cümə günü qüvvəyə minəcək sanksiyalar neft nəhəngləri Rosneft və Lukoili hədəfə alır. Yeni qaydalar artıq Hindistana tədarük axınında pozulmalar yaradıb. Lakin Moskva rəsmiləri vəziyyəti dramatikləşdirmir: onların sözlərinə görə, nə hasilat azalır, nə də quraşdırılmış illik kvotaların icrasına maneə yaranır.
Rəsmi açıqlama belədir: “İlin sonuna və ya gələn ilin əvvəlinə qədər hasilat normamız tam yerinə yetiriləcək". Bu bəyanat bazardakı enişi bir qədər yumşaltsa da, yenə də risklərin tam aradan qalxdığını göstərmir.
Enerji İnformasiya İdarəsinin son hesabatı da bazara qarışıq siqnallar göndərdi:
Xam neft ehtiyatları gözləniləndən çox azaldı — bu, normalda qiyməti dəstəkləyən faktordur.
Benzin və distillat ehtiyatları isə bir ay sonra ilk dəfə artdı — bu isə tələbin zəiflədiyinə işarədir və qiymət üçün mənfi göstəricidir.
Beləliklə, fundamental mənzərə də siyasi vəziyyət kimi qarışıq və yönsüz qalır.
Hazırlanmış uzunmüddətli qrafikdə Brent qiymətlərinin tarixi diapazonda ən vacib dəstək xəttinə yaxınlaşdığını göstərir.
Bu aralıq 2017, 2019, 2023 və 2024-cü illərdə dəfələrlə dönüş nöqtəsi olub. Hazırda qiymət məhz bu zolağa yaxınlaşdığı üçün bazarda satış təzyiqinin zəifləyəcəyi gözlənilir. 60 dollar qırılarsa, 55 dollar ilk hədəf, 50 dollar növbəti dayanacaq olacaqdır. Bu, qrafikdə 2016-cı ildən davam edən yüksəliş strukturunun pozulması deməkdir.
Bu səviyyə həm dəstək, həm müqavimət kimi illərdir bazarın dönüş nöqtəsidir. Qiymət bu xətti aşmadan trendin yüksəlişə döndüyü təsdiqlənmir.
Hazırkı makro şəraitdə bu zona yalnız siyasi şəraitdə kəskin dönüş olduqda mümkün görünür.
Brent qiymətinin bu həftə göstərdiyi zəif dinamika bazardakı iki əsas faktoru üzə çıxarır:
Siyasi risklər həlledici rol oynayır — ABŞ-ın sülh təşəbbüsü və sanksiya təzyiqi bazar üçün ən kritik dəyişənlərdir.
Qiymət kritik texniki zonaya yaxınlaşıb — 60–62 dollar xətti saxlanmasa, bazar yeni aşağı trendə keçə bilər.
Hazırda Brent üçün ən doğru ifadə budur: “Qərar verilməyib — həm siyasi masa, həm də qrafik qiymətdən nə istədiyini müəyyənləşdirir".