Son dövrlərdə ABŞ-da baş verən seçkilərdən sonra qadınlara qarşı onlayn zorakılıq, təhqir və nifrət dolu ifadələrin sayında ciddi artım müşahidə edilir. X (keçmiş Twitter) və TikTok kimi sosial media platformalarında "bədənim, sənin seçimin" və "mətbəxə qayıt" kimi ifadələrin sürətlə yayılması qadınlara qarşı yönəlmiş online zorakılığın nə qədər təhlükəli bir hal aldığını göstərir. Institute for Strategic Dialogue (ISD) təşkilatının məlumatlarına əsasən, bu cür ifadələr qadınların cəmiyyətdəki mövqeyini və onların ictimai həyatda iştirakını sarsıdır. Bu məqalədə bu problemin mahiyyəti və onun cəmiyyətə təsiri barədə ətraflı bəhs ediləcək.
Onlayn zorakılığın artmasının bir neçə əsas səbəbi mövcuddur. İlk növbədə, sosial mediada nifrət dolu çıxışların yayılmasını asanlaşdıran anonimlik faktoru qadınlara qarşı zorakılıq hallarını artırır. ABŞ seçkilərindən sonra artan siyasi qütbləşmə də onlayn nifrət dalğasına səbəb olub. Qadın hüquqları və onların bərabər hüquqlarla cəmiyyətdə iştirak etməsi ətrafında müzakirələrin intensivləşməsi, bəzi qruplar arasında qadınlara qarşı aqressiyanın artmasına yol açıb.
Məlumata əsasən, ABŞ seçkilərindən dərhal sonra qadınlara qarşı nifrət dolu ifadələrin, təhqir və zorakılıq məzmunlu paylaşımların sayı kəskin şəkildə artıb. X və TikTok kimi platformalarda qadınları cəmiyyətdən uzaqlaşdırmağa çalışan "mətbəxə qayıt" kimi ifadələr çoxalmağa başlayıb. "Bədənim, sənin seçimin" kimi ifadələrlə isə qadınların öz bədənləri üzərində hüquqlarına hörmətsizlik edilir və bu, qadınların özünü dəyərsiz hiss etməsinə səbəb ola bilər. Bu, xüsusilə sosial medianın təsir gücünün böyük olduğu bir dövrdə qadınların psixologiyasına və cəmiyyətə mənfi təsir göstərir.
Onlayn zorakılıq yalnız qadınların sosial mediada iştirakını məhdudlaşdırmaqla kifayətlənmir, eyni zamanda onların psixi sağlamlığına ciddi təsir göstərir. Qadınlar sosial mediada nifrət dolu mesajlara məruz qaldıqda, bu onların özünəinamını və ictimai fəaliyyətlərini mənfi təsir edir. Hətta bəzi qadınlar bu cür təhqir və zorakılıq səbəbindən sosial mediadan uzaqlaşmağa və ya öz fikirlərini ictimai şəkildə ifadə etməkdən çəkinməyə başlayır. Bu da qadınların cəmiyyətdəki mövqeyini zəiflədən əsas amillərdən biridir.
Qadınlara qarşı onlayn zorakılığın qarşısını almaq üçün bir çox ölkələrdə qanunvericilik bazası yaradılıb. Lakin ABŞ-da onlayn zorakılığın artması mövcud hüquqi bazanın bu problemləri tam qarşısını ala bilmədiyini göstərir. Sosial media platformaları da bu məsələdə cavabdehlik daşımalıdır və istifadəçiləri üçün daha təhlükəsiz mühit təmin etmək üçün addımlar atmalıdır. Platformalar zorakı və təhqir dolu ifadələrin qarşısını almaq üçün daha güclü nəzarət və təhlükəsizlik tədbirləri tətbiq etməlidir.
TikTok və X kimi sosial media platformaları qadınlara qarşı yönəlmiş nifrət dolu ifadələri azaltmaq üçün effektiv mexanizmlər tətbiq etməlidir. İstifadəçilərə qarşı zorakılıq və təhqir aktlarına görə cəzaların sərtləşdirilməsi, nifrət dolu məzmunların tez bir zamanda bloklanması kimi tədbirlər platformalar tərəfindən həyata keçirilməlidir. ISD təşkilatı bu mövzuda müxtəlif sosial media platformalarını ciddi addımlar atmağa çağırır və bu istiqamətdə maarifləndirici kampaniyalar aparmağın vacibliyini vurğulayır.
Qadınlara qarşı zorakılığa qarşı mübarizədə yeni perspektivlər
Sonda qeyd etmək lazımdır ki, onlayn zorakılıq və qadınlara qarşı təhqir dolu ifadələr sosial medianın daha təhlükəsiz və ədalətli bir məkana çevrilməsi üçün qlobal bir problem olaraq qalır. İctimaiyyətin və dövlət qurumlarının bu məsələyə daha çox diqqət ayırması və həmçinin platformaların öz məsuliyyətlərini dərk etməsi qadınların cəmiyyətdə bərabər hüquqlara malik olmasını təmin etmək üçün əhəmiyyətlidir. Qadınların online platformalarda daha güvənli hiss etməsi və söz azadlığına olan hüquqlarını qorumaq üçün ciddi tədbirlər görülməlidir.