ABŞ-ın texnologiya bazarlarında aşırı nikbin dəyərləndirmələrə dair narahatlıqlar gündəmi zəbt etməkdə davam edir. Süni zəki (AI) sahəsindəki dominantlıq Çinin DeepSeek adlı AI startapının bazara çıxardığı yeni model ilə ciddi analiz olunmaqdadır. Bugünə kimi yüksək qiymətləndirilən ABŞ-ın ən iri AI şirkətləri, yeni oyunçu qarşısında öz dominantlıqlarını qorumaqda çətinlik çəkə bilər.
"DeepSeek"-in innovativ açıq mənbə modeli
DeepSeek 2025-ci ilin yanvar ayında yeni açıq mənbə süni zəka modelini təqdim etdi. Şirkətin iddialarına görə, bu yeni model mövcud bazarda ən yüksək performansı göstərən və eyni zamanda, daha az güclü çiplərlə işləyərək, daha az enerji sərf edən həll təqdim edir. Bu xüsusiyyətlər onu ən böyük amerikan texnologiya şirkətlərinin modellərindən daha sərfəli və daha təsirli edə bilər. DeepSeek əvvəlki illərdə öz həlləri ilə tanınmırdı, amma bu yeni inkişaf onu bir anda bazarda aparıcı oyunçulardan biri edə bilər.
ABŞ-ın texnologiya bazarına təsir
DS-in bu yeni açıq mənbə modeli ABŞ-ın texnologiya bazarında kiçik silkələnməyə səbəb olub. Google, OpenAI və Microsoft kimi böyük şirkətlər öz güclü AI modelləri ilə tanınsalar da bu yeni modelin həm sərfəli, həm də daha kiçik həllər təqdim etməsi onları təhlükəyə atır. Belə ki, DS-in modelinin "açıq mənbə" olması, digər şirkətlərə onun üzərində dəyişikliklər edərək öz bizneslərində tətbiq etməyə imkan verir. Bu, qlobal bazarda əsaslı dəyişikliklərə səbəb ola bilər.
Yeni modelin potensialı və investorların reaksiyası
Yeni modelin uğuru investorlar və texnologiya analitikləri tərəfindən diqqətlə izlənir. Hazırda şirkətin dəyəri ciddi şəkildə artıb və artıq bir neçə iri sərmayə fondunun diqqətini cəlb edib. Müqayisə etmək üçün 28 yanvar 2025-ci il tarixində "DeepSeek"-in bazar dəyəri təqribən 5 milyard dollar olub və bu, onu qısa müddət ərzində böyük investisiya alətinə çevirib.
Yeni çip texnologiyaları və rəqabət
Yyeni modelin ən diqqətəlayiq xüsusiyyətlərindən biri də yüksək performans üçün daha zəif çiplərdən istifadə etməsidir. Bu, həmçinin daha az enerji istehsalı ilə əlaqədardır, bu da onu sərfəli və dayanıqlı bir seçimə çevirir. Məhz bu xüsusiyyət ABŞ-ın texnologiya nəhəngləri tərəfindən narahatlıqla qarşılanır, çünki bu, onlara qarşı ciddi rəqabət yarada bilər. Əlavə olaraq, "DeepSeek"-in texnoloji yenilikləri və təklif etdiyi iqtisadi üstünlüklər onu dünyanın ən böyük texnologiya bazarlarında lider etmək üçün güclü təkan verə bilər.
Bazarın gələcəyi: ABŞ-ın texnologiya liderliyi təhlükə altında?
ABŞ uzun illərdir texnologiya dünyasında ən böyük bazar və tədqiqat mərkəzlərindən biri kimi tanınır. Lakin "DeepSeek"-in bazara çıxışı ilə Çinin bu sahədəki təsiri artır və bu da gələcəkdə bazarın daha da qloballaşmasına səbəb ola bilər. ABŞ-ın texnologiya nəhəngləri, xüsusilə də AI sahəsində artıq yalnız öz daxili bazarlarına deyil, qlobal bazara da uyğun həllər təqdim etməli olacaqlar.
Yeni nəsil texnologiyalar və davamlı dəyişikliklər
Bu dəyişikliklər texnologiya və iqtisadiyyat sahələrində daha böyük dönüşlərə yol açacaq. AI sektorundakı artan rəqabət, həm ABŞ, həm də Çin tərəfindən yeni tədqiqat və inkişaf (R&D) sahələrinə ciddi sərmayələr qoyulmasına səbəb olacaq. DS-in nümayiş etdirdiyi bu yeni texnologiya yalnız başlanğıcdır; önümüzdəki illərdə daha çox texnoloji yenilik və dəyişikliklər gözlənilir.