İnsan ehtiyaclarının rəqəmsal sonsuzluğu: Post-resurs dövrü genişlənir

Yeni texnoloji inkişaflar insan həyatının maddi və rəqəmsal aspektlərini birləşdirərək yeni bir dövrün – post sonsuz resurs dövrünün – başlanğıcını işarə edir. Bu dövrdə fiziki resursların məhdudluğu, rəqəmsal aləmlərdə demək olar ki, görünməz olur. İnsanlar oyunlardan tutmuş sosial media, metaverse platformaları və süni intellekt əsaslı xidmətlərə qədər müxtəlif rəqəmsal təcrübələrlə ehtiyaclarını ödəyə bilirlər. 2025-ci ilin statistikalarına görə, qlobal rəqəmsal iqtisadiyyat 8,5 trilyon dollara yaxınlaşıb və hər il təxminən 12% artım göstərir – bu, rəqəmsal resursların sürətlə genişlənməsini göstərən əyani göstəricidir.

Bu yeni dövrdə ən maraqlı dəyişikliklərdən biri insan ehtiyaclarının rəqəmsal aləmlərdə təmin olunmasıdır. Məsələn, oyun sənayesi təkcə ABŞ-da 2024-cü ildə 60 milyard dollarlıq gəlir əldə edib, lakin burada istehsal xərcləri fiziki məhsullardan qat-qat azdır. Hər yeni oyunçu üçün əlavə server xərci minimaldır, amma istifadəçilərin təcrübəsi praktiki olaraq sonsuz artır. Metaverse və virtual reallıq platformaları isə 2030-cu ilə qədər qlobal bazarda 800 milyard dollarlıq bir iqtisadi güc yaratması proqnozlaşdırılır, çünki burada “məhsul” artıq fiziki məhdudiyyətlərlə deyil, rəqəmsal infrastruktura bağlıdır.

Maliyyə bazarları və mərkəzi banklar üçün bu dövr yeni çağırışlar yaradır. Rəqəmsal aktivlərin (NFT, tokenlər, virtual əşyalar) artımı ilə yanaşı, ənənəvi pul siyasəti də dəyişir. ABŞ Federal Ehtiyatı və Avropa Mərkəzi Bankı artıq rəqəmsal valyutaların bazardakı təsirini nəzərə almaq məcburiyyətindədir. 2025-ci ilin ilk rübündə yalnız mərkəzləşdirilmiş rəqəmsal valyutaların ticarət həcmi 1,2 trilyon dollara çatıb. Bu, həm investisiya strategiyalarını, həm də insanların maddi təminat anlayışını kökündən dəyişdirir.

Bundan əlavə, post-resurs dövrü sosial və etik məsələləri gündəmə gətirir. İnsanlar ehtiyaclarını fiziki resurslardan çox rəqəmsal imkanlar üzərindən ödəyir. Bu isə maddi təminatın yeni formalarını tələb edir: virtual mülkiyyət, rəqəmsal identitet və sosial kapitallara yönəlmiş sərmayələr. Eyni zamanda, mərkəzi banklar və hökumətlər bu rəqəmsal bolluğu idarə etmək üçün yeni nəzarət mexanizmlərinə investisiya edirlər.

Yeni dövrün simvolu, bir növ, sonsuz rəqəmsal imkanlar və məhdud fiziki resurslar paradoksudur. İnsan ehtiyacları artır, amma onları təmin etmək üçün tələb olunan resurslar artıq rəqəmsal mühitdə “demək olar ki, sonsuz”dur. Bu isə iqtisadiyyat, maliyyə bazarları və sosial həyat üçün yeni dövrün başladığını göstərir.