Bitcoin (BTC) bazar iştirakçıları tərəfindən riskli aktiv kimi qəbul olunur, lakin onun ABŞ səhmləri, xüsusilə texnologiya sektorundakı Nasdaq ilə korrelyasiyasının azalması və müstəqil hərəkət etməsi, 2024-cü ildə diqqətçəkən əsas trendlərdən biri olmuşdur. Bu yazıda bitkoinin ABŞ səhmləri və ethereum (ETH) ilə korrelyasiyasının zəifləməsi və bu tendensiyanın əsas səbəbləri geniş şəkildə araşdırılır.
Bitkoinin tarixən ABŞ səhmləri, xüsusilə Nasdaq ilə güclü əlaqəsi olub. 2021-2022-ci illərdə hər iki aktiv tez-tez eyni istiqamətdə hərəkət edərək 1:1 korrelyasiya nümayiş etdirmişdir. Lakin 2024-cü ilin ikinci yarısından etibarən bu bağ zəifləyib. Hal-hazırda bitkoin və Nasdaq arasındakı 30 günlük korrelyasiya 0.46 səviyyəsindədir ki, bu da son beş ilin ən aşağı göstəricilərindən biridir.
Son məlumatlara əsasən, 2024-cü ilin 222 ticarət günündə bitkoin və Nasdaq eyni gündə yalnız 52% hallarda eyni istiqamətdə hərəkət etmişdir. Xüsusilə noyabr ayında müşahidə olunan -0.50-lik neqativ korrelyasiya bu tendensiyanı daha da gücləndirib.
1. Bitkoinin müstəqil aktiv alət kimi qəbul edilməsi
Bitkoin artıq ənənəvi bazarlardan ayrılaraq müstəqil aktiv sinif kimi öz mövqeyini gücləndirir. Hal-hazırda 92 000 səviyyəsində ticarət olunan bitkoin, 2024-cü ildə 115% artaraq, 3.025 trilyonluq ümumi kriptovalyuta bazar kapitallaşmasına töhfə verib.
2. Azalan volatillik
Glassnode məlumatlarına görə, bitkoinin son 30 gündəki implied volatilliyi 60% təşkil edir ki, bu da 2021-ci ildəki 100%-dən xeyli aşağıdır. Bu, onun artıq daha stabil aktiv kimi qəbul edilməyə başlandığını göstərir.
3. Fərqli reaksiya mexanizmləri
Nasdaq və digər ABŞ səhmləri monetar siyasətə daha həssasdır. Lakin bitkoin, xüsusilə özəl saxlanıldığı halda, heç bir tərəfdaşlıq riski daşımadığı üçün fərqli iqtisadi faktorlarla qiymətlənir. Donald Trampın ABŞ prezident seçkilərini qazanmasından sonra bitkoinin davamlı yüksəlməsi, Nasdaq-ın isə zəifləməsi, bu müstəqil hərəkətin göstəricisidir.
Kriptovalyuta bazarındakı ən böyük iki token – Bitkoin və ethereum – arasındakı əlaqə də zəifləməyə başlamışdır. 2021-ci ildəki qısa müddətli ayrılıqdan başqa, son beş ildə bu iki token demək olar ki, hər zaman 1:1 korrelyasiya nümayiş etdirib. Lakin cari məlumatlara görə, bitkoin və ethereum arasındakı 30 günlük korrelasiya hal-hazırda 0.35 səviyyəsindədir, bu isə ikinci ən aşağı göstəricidir.
Bu ayrılmanın əsas səbəbi hər iki aktivin bazarda fərqli məqsəd və funksiyaları ilə əlaqəlidir:
Bitkoin "rəqəmsal qızıl" olaraq qəbul edilir və əsasən dəyər saxlamaq üçün istifadə olunur.
Ethereum isə ağıllı müqavilələr və DeFi (mərkəzləşdirilməmiş maliyyə) tətbiqləri üçün platforma kimi fəaliyyət göstərir.
Fidelity tərəfindən təqdim olunan məlumatlar bitkoinin yüksək riskli aktivlər arasında ən yaxşı performans/risk nisbətinə malik olduğunu göstərir. Bitkoinin SPX ilə yalnız 19%-lik korrelasiya nümayiş etdirməsi, onun ənənəvi maliyyə bazarlarından daha az təsirləndiyini sübut edir.
Bu, xüsusilə 2024-cü ildə risk-on və risk-off rejimlərində bitkoinin fərqli hərəkət etməsi ilə müşahidə olunub. Belə ki, ABŞ texnologiya bazarları risk-off rejimində gerilədikdə, bitkoin bu məhdudiyyətlərdən azad şəkildə yüksəlişini davam etdirib.
2024-cü ildə müşahidə olunan tendensiyalar göstərir ki, bitkoinin müstəqil hərəkət etməsi yalnız başlanğıcdır. Hal-hazırda dünyanın yeddinci ən böyük aktiv sinfi olan bitkoin, bazarın onun təməl xüsusiyyətlərini daha yaxşı anlamağa başlaması ilə birlikdə daha da sabitləşəcək və ənənəvi bazarlarla əlaqəsi zəifləyəcək.
Bitkoin və Nasdaq arasındakı zəif korrelasiya və ethereum ilə arasındakı fərqliliklər, kriptovalyuta bazarının ümumi yetkinləşməsini göstərir. Bu, investorlar üçün həm yeni fürsətlər, həm də fərqli ticarət strategiyaları təklif edir.
Bitkoinin ABŞ səhmləri və ethereum ilə azalan korrelyasiyası, onun riskli aktivlər arasında müstəqil bir oyunçu olaraq yerini möhkəmləndirdiyini göstərir. Artan bazar kapitallaşması, azalan volatillik və uzunmüddətli perspektivdə fərqli hərəkət etmə qabiliyyəti ilə bitkoin, yalnız kriptovalyuta deyil, həm də qlobal maliyyə bazarları üçün yeni mərhələyə keçid etməyə davam edir.