Avropada iqtisadi paradoks: Böyük Britaniyada evlər bahalaşır, Almaniya ixracı artır, Fransa isə itirir

Böyük Britaniyada daşınmaz əmlak bazarı gözləniləndən daha güclü performans nümayiş etdirib. Halifax House Price indeksin oktyabr 2025 hesabatına görə, ölkədə mənzil qiymətləri ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1.9% artaraq rekord səviyyəyə — 299.862 funt sterlinqə yüksəlib. Bu artım həm sentyabrın 1.3%-lik göstəricisindən, həm də proqnozlaşdırılan 1.45%-lik artımdan yüksəkdir. Ay ərzində isə qiymətlər 0.6% qalxıb, bu da yanvardan ən kəskin artım sayılır. Halifaksın ipoteka bölməsinin rəhbəri Amanda Brayden bildirib ki, bazardakı qeyri-müəyyənliyə baxmayaraq, alıcı tələbi güclü qalır. Bununla belə, 4%-lik ipoteka faizləri və yüksələn yaşayış xərcləri alıcıların imkanlarını məhdudlaşdırır. Maraqlıdır ki, Şimali İrlandiyada qiymətlər 8% artaraq 219.646 funt, Şotlandiyada isə 4.4% artaraq 216.051 funt olub. London isə hələ də ən bahalı region olaraq qalır — 542.273 funt, baxmayaraq ki, burada illik dəyişmə mənfi 0.3% təşkil edib. 

Almaniya ixracatında müsbət dönüş

Avropanın ən böyük iqtisadiyyatı olan Almaniya isə sentyabrda ixracat göstəriciləri ilə bazar gözləntilərini üstələyib. Rəsmi məlumata görə, ixrac 1.4% artaraq 131.1 milyard avroya çatıb — bu, son beş ayın ən yüksək göstəricisidir. Əvvəlki ay 0.8%-lik azalma qeydə alınmışdı. Artım əsasən Aİ ölkələrinə göndərişlərin 2.5% yüksəlməsi və ABŞ-a ixracın 11.9% artması ilə əlaqədardır. ABŞ bazarında bu artım son altı ayda ilk dəfə qeydə alınır, bu da Vaşinqtonun Avropa idxalına tətbiq etdiyi rüsumlara baxmayaraq müsbət siqnaldır. Eyni zamanda, Böyük Britaniyaya ixrac 7.1%, Rusiyaya isə 0.8% artıb, lakin Çinə göndərişlər 2.2% azalıb. Ümumilikdə, ilin ilk doqquz ayında Almaniyanın ixrac həcmi ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 0.7% artaraq 1.2 trilyon avro səviyyəsinə yüksəlib. 

Fransa ticarət balansında dərinləşən mənfi saldo

Digər tərəfdən, Fransa iqtisadiyyatı ixrac artımı baxımından zəif performans göstərib. Ölkənin ticarət kəsiri sentyabrda 6.6 milyard avroya yüksəlib — bu, son üç ayın ən pis nəticəsidir. İxrac cəmi 0.1% artaraq 51.9 milyard avroya çatıb, lakin bu artım nəqliyyat avadanlıqları (-8.6%) və təbii karbohidrogenlər (-20.9%) kimi sahələrdəki azalmalarla tarazlaşıb. Əvəzində təmizlənmiş neft məhsulları (+19%) və mexaniki avadanlıqlar (+6.1%) ixracda müsbət təsir göstərib. İdxal isə 2.5% artaraq 58.5 milyard avro təşkil edib, əsas artım Asiyadan (+5.5%) və Amerikalardan (+3.9%) idxal hesabına baş verib. Bu isə Fransa üçün həm enerji asılılığını, həm də iqtisadi balanssızlığı dərinləşdirən amil kimi çıxış edir. 

Avropa iqtisadi mənzərəsi: Qarışıq siqnallar dövrü

Ümumilikdə, oktyabr-sentyabr göstəriciləri Avropa iqtisadiyyatında müxtəlif istiqamətli dinamikaları üzə çıxarır. Böyük Britaniyada daxili tələbin qorunması iqtisadi dayanıqlılığın göstəricisidirsə, Almaniyada ixrac artımı sənaye sektorunun dirçəlməsindən xəbər verir. Fransa isə idxal artımı və zəif ixrac nəticəsində ticarət kəsirinin artması ilə üz-üzə qalıb. Bu mənzərə Avropa iqtisadiyyatının hələ də bərpa mərhələsində olduğunu göstərir — bir tərəfdə canlanma siqnalları, digər tərəfdə struktur problemlər mövcuddur.

İqtisadçılar qeyd edir ki, qarşıdakı aylarda faiz dərəcələrinin sabitləşməsi və tədarük zəncirlərinin tam bərpası halında, Avropa iqtisadiyyatı 2026-cı ilin əvvəlindən etibarən daha sabit və proqnozlaşdırıla bilən mərhələyə keçə bilər.