Embedded Files
Avropa İttifaqının iqtisadi nəbzinin döyündüyü Fransa hazırda həm maliyyə, həm də siyasi gərginliyin mərkəzindədir. Eurostat-ın son məlumatına görə, ölkənin dövlət borcu 2024-cü ildə ümumi daxili məhsulun (ÜDM) 113%-nə çataraq Avropa İttifaqının müəyyən etdiyi 60%-lik həddi demək olar ki, iki dəfə üstələyib. Bu göstərici Fransanı İtaliyadan sonra borcun səviyyəsinə görə ikinci sıraya çıxarır. Belçika və İspaniya kimi digər Avropa iqtisadiyyatları da oxşar vəziyyətdə olsa da, Parisin durumu həm dərin, həm də daha riskli görünür.
Fransa bayrağı
Maliyyə sabitliyi siyasi böhranla ziddiyyətə düşür
Fransada vəziyyəti gərginləşdirən yalnız borc rəqəmləri deyil. Son 21 ayda beş baş nazirin dəyişməsi və sonuncu hökumətin cəmi bir neçə saatlıq ömrü, investorların etimadını ciddi şəkildə sarsıdıb. Prezident Emmanuel Macron-un baş nazir Sebastien Lecornu-nun istefasından sonra yeni koalisiya formalaşdırmaq cəhdləri də qeyri-müəyyənlik içindədir. Reytinq agentlikləri artıq xəbərdarlıq edərək Fransa istiqrazlarını “riskli” kateqoriyaya yaxınlaşdırıb, BCA Research isə hətta Fransız dövlət borc kağızlarını “uninvestable” – yəni sərmayə üçün yararsız adlandırıb.
Avropanın sabitlik xətti pozulur
Avrozona üzrə ümumi borc səviyyəsi artıq 90%-i keçib və bu, ittifaqın fiskal sabitlik qaydalarının pozulmaqda olduğunu göstərir. İtaliya 135% səviyyəsi ilə başı çəkir, Fransa isə 113%-lə onun ardınca gəlir. Əks tərəfdə isə Almaniya, Niderland və İsveç kimi ölkələr borc yükünü 60%-lik həddin altında saxlayaraq nisbətən balanslı vəziyyətdə qalır. Lakin Fransa kimi böyük bir iqtisadiyyatın büdcə nizamını itirməsi, bütün Avrozonada faiz dərəcələri və valyuta sabitliyi üçün risk yaradır.
EURUSD məzənnəsi (Saatlıq qrafik)
Paris üçün daralan maliyyə üfüqü
Fransanın büdcə kəsiri hazırda Avropa İttifaqının icazə verdiyi 3%-lik limitin demək olar ki, iki mislidir. Artan faiz xərcləri, zəifləyən iqtisadi artım və siyasi qeyri-sabitlik bu vəziyyətdən çıxış planlarını çətinləşdirir. Paris bir zamanlar Avropa maliyyə sabitliyinin dayağı sayılırdı, amma indi borc piramidasının ən yuxarısında dayanan ölkəyə çevrilib.
Yaxın aylarda siyasi sabitlik bərpa olunmasa və xərclər nəzarətə alınmasa, Fransa yalnız maliyyə deyil, həm də reputasiya böhranı ilə üzləşə bilər – bu isə Avropanın mərkəzində “borc içində Paris” mənzərəsini daha da dərinləşdirəcək.
Google Sites
Report abuse