Dolların güclənməsi və Bitcoin üzərindəki təzyiqlər: 2025-ci ilin fevralında iqtisadi mənzərə

Dünya birjalarında dolların güclənməsi və kriptovalyuta bazarlarının vəziyyəti 2025-ci ilin fevral ayında ciddi iqtisadi təsirlərlə müşayiət olunur. Bu yazıda dolların son dövrlərdə göstərdiyi güclənmənin səbəblərini və bitkoinin bu vəziyyətdən necə təsirləndiyini araşdıracağıq. ABŞ iqtisadiyyatı və pul siyasətinin birləşməsi, həmçinin dünya ticarət müharibələrinə dair inkişaflar, bazarda ciddi dəyişikliklərə səbəb olur.

Dolların güclənməsi: ABŞ iqtisadiyyatının stabil mövqeyi

2025-ci ilin fevral ayında dollar indeksi 108 punkta yüksəlib, bu da son üç sessiyalı itkinin ardınca dolların müsbət istiqamətdə hərəkət etdiyini göstərir. ABŞ iqtisadiyyatının ümumi vəziyyəti, xüsusilə dövlət borcu və faiz dərəcələri ilə bağlı gözlənilən dəyişikliklər dolların güclənməsinə səbəb olub. ABŞ Xəzinədarlıq naziri Skott Bessent Fox Business ilə müsahibəsində bildirib ki, Tramp administrasiyası 10 illik xəzinə gəlirlərini Federal Ehtiyat Sisteminin (Fed) faiz dərəcələrindən daha önəmli sayır. Bu isə ABŞ-ın borclanma xərclərini azaltmaq üçün atılan addımların bir hissəsidir.

Fed 2025-ci ilin ilk iclasında faizləri dəyişdirməyib, amma inflyasiyanı izləyərək gələcəkdə faiz endirimlərinə getməyin vacibliyini vurğulayıb. Bazarda isə 2025-ci ildə yalnız iki 0.25%-lik endirim proqnozlaşdırılır. Bu iqtisadi siqnallar dolların güclənməsini təmin edən əsas amillərdən biridir.

Bundan əlavə, Britaniya funtu ilə müqayisədə dolların üstünlük qazanması da İngiltərə Bankının (Bank of England) faizlərini aşağı salması ilə bağlıdır. Bu tendensiyalar dolların digər valyutalar qarşısında daha cazibədar olmasına səbəb olub.

Kriptovalyutalar: Bitcoin üçün mənfi təsirlər

Dolların güclənməsi, xüsusilə kriptovalyuta bazarında bitkoinin qiymətinə mənfi təsir göstərir. Kriptovalyutalar ənənəvi valyutalardan fərqli olaraq, dünya iqtisadiyyatı və valyuta bazarları ilə əlaqəli olaraq, xüsusilə maliyyə qeyri-müəyyənlikləri zamanlarında tələb görür. Ancaq hazırda dolların güclənməsi ilə birlikdə, bitkoin bu vəziyyətdən mənfi təsirlənir.

Bitkoinin qiymətindəki son düşüşlər 2024-cü ilin dekabrında başlayan aşağı düzəlişin davam etməsi ilə əlaqədardır. Texniki analizlərə görə, bitkoinin qiyməti 2025-ci ilin fevralında 86 000 dollar ətrafında bir dip nöqtəsinə çata bilər. Bu, kriptovalyutaların artıq bir çox investor tərəfindən daha riskli və qeyri-stabil aktivlər kimi qiymətləndirilməsinə səbəb olub.

Bir neçə mütəxəssis bitkoinin qiymətinin uzunmüddətli yüksəlişinə (500 000$) dair ümidlərini qorumağa davam etsələr də qısa müddətli perspektivdə bazarların ümumi vəziyyəti, o cümlədən dolların güclənməsi, bitkoinə ciddi təzyiq göstərir. Məsələn, 2025-ci ilin fevralında bitkoinin 85 000 dolların altına düşməsi, bazarın daralma əlamətləri olaraq qiymətləndirilir.

Ticarət müharibələri və iqtisadi siyasətlərin təsiri

Dolların güclənməsi yalnız ABŞ iqtisadiyyatına deyil, həm də dünya ticarət münasibətlərinə təsir göstərir. Skott Bessent ticarət müharibələri ilə əlaqədar olaraq, ABŞ-ın istehsal gücünü bərpa etmək məqsədini bir daha vurğulayıb. Əksər mütəxəssislər tariflərin dünya ticarətinə təsirini müşahidə edərək, bu amilin, xüsusilə Çin və ABŞ arasında ticarət müharibələrinin davam etdiyi bir dövrdə, iqtisadi artım və valyuta bazarlarında dalğalanmalara səbəb olduğunu qeyd edirlər.

Gözlənilən işsizlik hesabatı və iqtisadi gələcək

Cümə günü açıqlanması gözlənilən işsizlik hesabatı, ABŞ işçi bazarının vəziyyəti haqqında əlavə məlumatlar təqdim edəcək. Bu hesabat həmçinin inflyasiya və faiz dərəcələrinin istiqamətini müəyyənləşdirmək üçün vacib olacaq. Hökumət rəsmiləri iqtisadiyyatda davam edən qeyri-müəyyənliklər səbəbilə işsizlik səviyyəsini və iqtisadi artımı yaxından izləyəcəklər.

Yekun fikirlər

Ümumilikdə, 2025-ci ilin fevralında dolların güclənməsi və iqtisadi siyasətdə dəyişikliklərin müşahidə edilməsi, dünya valyuta və kriptovalyuta bazarlarında mühüm təsirlər yaratmaqdadır. Dolların mövqeyinin güclənməsi, bitkoin və digər kriptovalyutaların dəyərindəki azalma ilə də əlaqədardır. ABŞ-ın faiz siyasətinin yaxın gələcəkdə necə formalaşacağı və ticarət müharibələrinin inkişafı, həm dünya iqtisadiyyatı, həm də kriptovalyuta bazarları üçün vacib olan əsas amillər arasında yer alır.