Dollar yeni həftəyə güclü başladı. Dollar indeksi (DXY) bazar ertəsi günü 98 səviyyəsini keçərək ötən həftənin itkilərini bərpa etdi. Artımın əsas səbəbi ABŞ hökumətinin fəaliyyətinin qismən dayandırılması – yəni “government shutdown” vəziyyətidir. Qanunvericilərin maliyyələşmə razılığına gəlməməsi nəticəsində bir sıra federal proqramlar dondurulub, həmçinin sentyabr ayına aid məşğulluq hesabatı (non-farm payrolls) daxil olmaqla bir çox vacib iqtisadi məlumatların dərc tarixi təxirə salınıb.
Bazarlarda ikili təsir: Risk qorxusu və faiz endirimi gözləntisi
Shutdown vəziyyəti bir tərəfdən iqtisadi aktivliyə təzyiq yaradır, digər tərəfdən Federal Ehtiyat Sisteminin (Fed) siyasətini yumşalda biləcək yeni bir arqument kimi qəbul olunur. Son göstəricilər oktyabrda 0.25%-lik endiriminin bazarlarda demək olar ki, tam qiymətə daxil edildiyini, dekabrda isə ikinci kəsintinin mümkün sayıldığını göstərir. Yəni investorlar dolları “faiz üstünlüyü” üçün deyil, təhlükəsiz liman kimi alırlar. Bu da qlobal qeyri-müəyyənlik fonunda ABŞ valyutasına yenidən maraq yaradıb.
Yenə qarşı üstünlük: Iki ölkə, iki fərqli yol
Dolların ən güclü artımı yaponiya yeninə qarşı qeydə alındı – USD/JPY 1%-dən çox yüksəldi. Bunun səbəbi Yaponiyada Sanaa Takaiçnin yeni baş nazir kimi seçilməsinə yol açan partiya səsverməsidir. Fiskal stimullaşdırmanı dəstəkləyən Takaiçnin qələbəsi yenin dəyərini zəiflətdi, çünki investorlar “Abenomics” tipli ekspansiv siyasətin qayıdacağını gözləyirlər. Beləcə, dollar həm daxildə riskdən qorunma, həm də xaricdə zəif valyuta fonunda ikiqat dəstək qazandı.
Texniki mənzərə və bazar siqnalları
Texniki tərəfdən DXY 98.10 səviyyəsini qıraraq, 98.50 – 98.90 aralığında növbəti hədəf zonalarına doğru irəliləyir. Bu səviyyə qalıcı olarsa, 101 səviyyəsinin yenidən test edilməsi mümkündür. Geri çəkilmə halında isə 98 - 97.50 zonası güclü dəstək kimi görünür. USD/JPY cütlüyü də 150 səviyyəsini yoxlayır; 150-nin aydın şəkildə keçilməsi növbəti hədəf kimi 151.30 və 153.30 səviyyəsi istiqamətində yeni impuls yarada bilər.
Fundamental proqnoz: qısamüddətli güclənmə, uzunmüddətli risklər
Fundamental mənzərə göstərir ki, dolların yüksəlişi qısamüddətli ola bilər. Hökumət bağlanması uzun sürərsə və iqtisadi fəaliyyət zəifləyərsə, Fed-in faiz endirimləri reallığa çevriləcək, bu da ilin sonuna doğru dolları zəiflədə bilər. Amma yaxın bir-iki həftəlik dövrdə investor davranışı hələ də “riskdən qaçış” modunda qalır. Buna görə də dollar üçün 98.50–99.00 intervalında sabit güc mərhələsi gözlənilir.
Dolların paradoksu – böhrandan güc alan valyuta
ABŞ-da hökumət bağlanıb, iqtisadi fəaliyyət zəifləyir, amma dollar yenə də güclənir. Bunun səbəbi sadədir: Dünya riskdən qorxduqca, dolları seçir. İndi bazarların gözü Povel və Miran çıxışlarındadır – əgər Fed rəhbərliyi ehtiyatlı danışarsa, dollar bir müddət daha bu paradoksal gücünü qoruyacaq. Amma unutmamaq lazımdır ki, dolların uzunmüddətli yüksəlişi çox zaman Amerika iqtisadiyyatı üçün xəbərdarlıq siqnalı olub.