Azərbaycan Mərkəzi Bankının faiz dərəcəsi hazırda 7.25% səviyyəsindədir. Bu faiz dərəcəsi, inflyasiya və iqtisadi inkişaf arasındakı tarazlığın qorunmasına yönəldilib. Faiz dərəcəsinin belə bir səviyyədə saxlanılması, iqtisadiyyatda sabitliyi təmin etmək məqsədi daşıyır. İqtisadçılar hesab edir ki, bu səviyyədə olan faiz dərəcəsi, həm iqtisadi fəallığın dəstəklənməsinə, həm də inflyasiyanın nəzarət altında saxlanmasına imkan verir. Ancaq dünya iqtisadiyyatında artan risklər və dəyişkənlik fonunda gələcəkdə bu faiz dərəcəsinin azaldılması ehtimalı var. Bu, xüsusilə iqtisadi aktivliyi artırmaq üçün qlobal mərkəzi bankların daha yumşaq monetar siyasətlərə keçidinə uyğundur. Beləliklə, 2025-ci il üçün faiz dərəcəsinin 6.5%-ə qədər azaldılması mümkündür, əgər inflyasiya nəzarət altında qalarsa.
Azərbaycan iqtisadiyyatı 2024-cü ildə 4.60% səviyyəsində Ümumi Daxili Məhsul (ÜDM) artımını qeyd edib. Bu artım nisbəti, pandemiyadan sonra dünya iqtisadiyyatında müşahidə olunan dalğalanmalara baxmayaraq, Azərbaycanın iqtisadi potensialını və dayanıqlığını əks etdirir. Bu yüksək inkişaf tempi xüsusilə kənd təsərrüfatı, enerji və qeyri-neft sektoru kimi sahələrdə müşahidə olunan irəliləyişlərlə bağlıdır. ÜDM artımı dövlətin iqtisadiyyatın diversifikasiyası istiqamətində apardığı siyasətin müsbət nəticələrindən biridir. Gələcək üçün proqnozlar göstərir ki, 2025-ci ildə iqtisadi artım tempinin 5%-ə qədər yüksəlməsi mümkündür. Lakin qlobal risklər, xüsusən Rusiya-Ukrayna münaqişəsi və dünya ticarətindəki qeyri-müəyyənliklər bu proqnozlara təsir göstərə bilər.
Ölkədə inflyasiya səviyyəsi hazırda 3.50% təşkil edir ki, bu da qəbul edilə bilən bir hədd kimi qiymətləndirilir. Aşağı səviyyədə olan inflyasiya istehlakçıların alıcılıq qabiliyyətini qoruyur və iqtisadi sabitlik üçün önəmli bir faktordur. İnflyasiyanın belə bir səviyyədə saxlanılması, Azərbaycanda qiymətlərin sabit olmasına və əhalinin rifahının qorunmasına dəstək verir. Mərkəzi Bankın tətbiq etdiyi tədbirlər və dünya bazarında qiymətlərin sabit qalması da inflyasiyanın nəzarətdə saxlanmasına kömək edir. Lakin neft qiymətlərindəki dalğalanmalar və qlobal ərzaq qiymətlərindəki dəyişikliklər inflyasiyaya təsir edə bilər. 2025-ci ildə inflyasiyanın 3%-dən aşağı qalması hədəflənir, lakin xarici risklər inflyasiya təzyiqlərini artırarsa, Mərkəzi Bank əlavə tədbirlər görə bilər.
Hazırda Azərbaycanda işsizlik səviyyəsi 5.60% olaraq qeyd olunur. Bu, əmək bazarında sabitlik və iş imkanlarının artması baxımından müsbət bir göstəricidir. İşsizliyin aşağı səviyyədə saxlanılması, ölkədə işsizlik problemi ilə mübarizə və yeni iş yerlərinin yaradılması istiqamətində atılan addımların müsbət nəticələr verdiyini göstərir. Hökumət tərəfindən kiçik və orta sahibkarlığa dəstək proqramları, kənd təsərrüfatının inkişafı və qeyri-neft sektorunun gücləndirilməsi işsizliklə mübarizədə effektiv rol oynayır. Bundan əlavə, gənclər arasında işsizliyi azaltmaq üçün xüsusi proqramlar hazırlayır və iş yerlərinin yaradılması sahəsində müxtəlif təşəbbüsləri təşviq edir. Qeyri-neft sektorunda yatırımlar və sahibkarlığa dəstək tədbirləri 2025-ci ildə işsizliyin 5% səviyyəsinə endirilməsinə kömək edə bilər. Digər tərəfdən, texnoloji yeniliklər və iş bazarında yeni peşə tələbləri də işsizlik nisbətlərinə təsir edə bilər.
Azərbaycan manatının dollara qarşı məzənnəsi hazırda 1.70 səviyyəsindədir. Bu məzənnənin sabit saxlanılması, iqtisadiyyatın güclü fundamentlərini və valyuta bazarının stabilliyini əks etdirir. Mərkəzi Bankın bu istiqamətdə həyata keçirdiyi pul siyasəti, ölkədə iqtisadi sabitliyə və investorların Azərbaycana olan inamına dəstək verir. Sabit məzənnə həmçinin ölkəyə xarici investisiyaların cəlb edilməsində mühüm rol oynayır. Lakin onu da nəzərə almaq lazımdır ki, dünya bazarlarında dolların güclənməsi və neft qiymətlərindəki dəyişikliklər manatın məzənnəsinə təsir edə bilər. 2025-ci ildə manatın sabit qalması gözlənilsə də, neft bazarında ani dəyişikliklər və qlobal iqtisadi risklər məzənnəyə təsir edə bilər.
Azərbaycanın hazırkı iqtisadi göstəriciləri, ölkədə güclü və stabil bir iqtisadi mühitin olduğunu göstərir. 7.25%-lik faiz dərəcəsi, 4.60%-lik ÜDM artımı və 3.50%-lik inflyasiya səviyyəsi iqtisadiyyatın balanslı şəkildə inkişaf etdiyini təsdiqləyir. İşsizlik səviyyəsinin 5.60%-də qalması isə ölkənin sosial rifahını təmin edən müsbət amillərdən biridir. Bu göstəricilər Azərbaycanın iqtisadi dayanıqlığını və inkişaf potensialını nümayiş etdirir.
Azərbaycanın gələcəkdə də bu inkişaf tempini qoruyub saxlaması və iqtisadi sabitliyi davam etdirməsi üçün islahatların və strateji investisiya proqramlarının davam etdirilməsi vacibdir. Müxtəlif sahələrdə həyata keçirilən islahatlar, xüsusilə qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, ölkənin iqtisadi sabitliyini uzunmüddətli perspektivdə təmin edəcəkdir.
Azərbaycan iqtisadiyyatı qeyri-neft sektorunun genişləndirilməsi və davamlı inkişaf üçün yeni strategiyaların həyata keçirilməsinə yönəlib. Bu istiqamətdə, rəqəmsal transformasiya və yaşıl enerji layihələri iqtisadiyyatın yeni sahələrində potensial artım yaradacaq. Rəsmi proqnozlara görə, 2025-ci ildə ÜDM artımının daha da güclənməsi və ölkənin xarici borc səviyyəsinin aşağı saxlanması ilə Azərbaycanın iqtisadi sabitliyinin qorunması planlaşdırılır.