2024-cü ilin noyabrında yapon yeni dollara qarşı 152 səviyyəsini aşaraq güclənməyə başlayıb. Bu güclənmə ABŞ prezident seçkiləri ilə bağlı artan qeyri-müəyyənlik və dolların zəifləməsi fonunda baş verib. Həmçinin, həftə ərzində ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (Fed) növbəti faiz qərarını açıqlaması gözlənilir. Bu qərarla bağlı bazarda ehtiyatlı 25 baza bəndi faiz azalması gözləntiləri formalaşıb.
ABŞ-da yaxınlaşan prezident seçkiləri dolların dəyərində qeyri-müəyyənlik yaratmaqda davam edir. Bu vəziyyət yapon yeninə tələbi artırıb, çünki investorlar sabit aktivlərə yönəlməyi üstün tuturlar. Belə bir qeyri-müəyyənlik şəraitində dolların zəifləməsi, yenin güclənməsinə səbəb olub. Yapon yeninə olan marağın artması, seçkilərin nəticələri aydınlaşana qədər davam edə bilər.
Fed-in bu həftə 0.25 faiz azalması həyata keçirməsi gözlənilir. Bu ehtiyatlı addım ABŞ iqtisadiyyatındakı risklərin azalmağa başlaması ilə əlaqələndirilir. Fed-in faiz siyasəti yapon yeninə də dolayı təsir göstərir, çünki ABŞ faiz dərəcələrinin azalması, dolların dəyərini aşağı sala bilər. Bu səbəbdən yenin güclənməsi üçün zəmin yarana bilər.
Yaponiyada isə Bank of Japan (BOJ) keçən həftə əsas faiz dərəcəsini 0.25%-də saxlayıb. Bu qərar ölkədəki siyasi dəyişikliklərin yaratdığı maliyyə və monetar siyasət qeyri-müəyyənlikləri fonunda verilib. BOJ sədri Kazuo Ueda isə görüşdən sonra verdiyi açıqlamada ABŞ-dakı iqtisadi risklərin azaldığını vurğulayıb və faiz artımı üçün əlverişli şərtlərin formalaşa biləcəyinə işarə edib.
Bazarlar BOJ-un 2024-cü ilin yanvarında faiz dərəcəsini 0.5%-ə yüksəltmə ehtimalını qiymətləndirirlər. Bu qərar, əsasən valyuta məzənnələri və inflyasiya məlumatları kimi faktorlarla müəyyən ediləcək. BOJ-un faiz artırımı həm valyutanın güclənməsini, həm də inflyasiyanın hədəflərə uyğun bir şəkildə idarə edilməsini təmin edə bilər.
Yapon yeninin güclənməsi həm daxili, həm də xarici faktorların təsiri ilə baş verib. ABŞ-da prezident seçkilərinin yaratdığı qeyri-müəyyənlik, Fed-in ehtiyatlı faiz siyasəti və BOJ-un potensial faiz artırımı bazarların diqqət mərkəzindədir. Yapon yeninin dəyəri yaxın gələcəkdə bu faktorların birgə təsiri ilə formalaşacaqdır. Yen sabit məzənnə axtaran investorlar üçün cazibədar olaraq qalmaqda davam edir və BOJ-un yanvarda faiz artırma ehtimalı bu marağı daha da artıra bilər.