Neft bazarlarında bu həftənin əvvəlinə doğru ciddi dalğalanmalar müşahidə olundu. Xüsusilə, OPEC+ tərəfindən nəzərdə tutulan günlük 180 000 barel təchizat artımının dekabr ayına qədər təxirə salınması xəbəri neft qiymətlərində əhəmiyyətli artıma səbəb oldu. Bu addım bazardakı təchizat artıqlarının qarşısını almağa yönəlib və son aylarda qiymətlərdə yaşanan enişi stabilləşdirmək məqsədi daşıyır.
Avropa ticarət saatlarında WTI nefti 71.15 dollar, Brent nefti isə 74.86 dollar səviyyəsində ticarət edilir ki, bu da qiymətlərdə mühüm bir yüksəlişi ifadə edir.
Dolları İndeksi (DXY) altı əsas valyuta qarşısında dolların performansını izləyən göstərici olaraq, bu həftənin əvvəllərində eniş tendensiyasında olub. Bu, əsasən ABŞ prezident seçkiləri ilə əlaqədardır. Son sorğular Kamala Harris-in 49%-46% üstünlüklə öndə olduğunu göstərir. ABC News/Ipsos və The New York Times/Siena kimi mənbələrdən əldə edilən nəticələr dollara mənfi təsir edərək zəifləməsinə səbəb olub, bu da neft qiymətlərində əlavə dəstək rolunu oynayır.
OPEC+ neftin təchizat artımı planını dekabr ayına qədər təxirə salmağa qərar verib. Bu, qlobal iqtisadi zəiflik və qiymətlərdəki qeyri-sabitlik fonunda verilmiş bir qərardır. Bloomberg və Reuters kimi mənbələrdən alınan məlumatlara görə, bu təxirə salınma təchizatın balanslaşdırılmasını hədəfləsə də bazar üçün kifayət edəcək, bunu zaman göstərəcək. Bu addım həm də Yaxın Şərqdəki geosiyasi gərginliklər fonunda əlavə bir təsir yaradır və bazarın reaksiyası gözlənilir.
Hazırda neft qiymətləri üçün texniki olaraq aşağıdakı əsas səviyyələr izlənilir:
Yüksəliş istiqamətində: 70.92 dollar səviyyəsindəki 50 günlük SMA ilk dirənc səviyyəsi kimi önə çıxır. Gündəlik bağlanış bu səviyyənin üzərində olduqda, daha böyük bir yüksəliş potensialı ola bilər. Növbəti hədəf isə 74.45 dollardir və burada 100-günlük SMA və digər texniki maneələr mövcuddur. Yaxın Şərqdə gərginlik daha da artarsa, bu səviyyələrin də keçilə biləcəyi ehtimal edilir.
Eniş istiqamətində: Qiymətlərdə eniş olarsa, 67.12 səviyyəsi növbəti əsas dəstək nöqtəsi kimi görünür. Bu səviyyə 2023-cü ilin may və iyun aylarında qiymətləri dəstəkləmişdi. Bu dəstək də qırılarsa, növbəti hədəf 2024-cü ilin illik ən aşağı səviyyəsi olan 64.75 və 2023-cü ilin aşağı səviyyəsi 64.38 dollar olacaq.
Neft bazarlarında narahatlıq yaradan digər bir amil isə Yaxın Şərqdə artan gərginlikdir. İran İsrailə qarşı “tam və bütün vasitələrlə” cavab verəcəyini bəyan edib. Bu regionda potensial bir münaqişə qlobal neft təchizatında əlavə pozulmalara səbəb ola bilər və nəticədə qiymətlərin daha da yüksəlməsi ilə nəticələnə bilər. Bu risk faktorları, xüsusilə də ABŞ-ın seçki dövründə qeyri-müəyyənlik şəraitində qiymətlərin həssas olduğunu göstərir.
OPEC-in təchizat artırma qərarını təxirə salması, qlobal iqtisadi vəziyyətin həssaslığını və tələbin artmasını gözləməsi ilə bağlıdır. Təchizatın bərpa olunmasının təxirə salınması, bazarda təklif çatışmazlığını artıraraq qiymətlərə müsbət təsir göstərə bilər. Lakin gələcəkdə qlobal iqtisadi gözləntilərin azalması və dolların güclənməsi vəziyyəti dəyişə bilər.
Neft bazarı üçün hərtərəfli perspektivlər
OPEC-in qərarı və seçkiyə qədər dollarda gözlənilən eniş valyuta və neft bazarlarında dalğalanmalara səbəb olur. Bu vəziyyət neft qiymətlərinin yenidən balanslaşması üçün fürsət yaratsa da, texniki səviyyələrin də diqqətlə izlənilməsi lazımdır. Qlobal və geosiyasi təsirlər nəzərə alınaraq, bu həssas dövrdə neft bazarında əməliyyatlar diqqətlə planlaşdırılmalıdır.