2024-cü ilin noyabrında Britaniya funtu dollara qarşı 1.285 səviyyəsinə enərək avqust ayının ortalarından bəri ən aşağı səviyyəni görüb. Bu enişin səbəbi əsasən yeni İşçi Partiyası hökumətinin təqdim etdiyi ilk büdcə ilə bağlı narahatlıqlardır. Məhz bu büdcədəki tədbirlər investorları narahat edərək funtun dəyərini aşağı salıb.
İşçi Partiyasının büdcəsi yeni iqtisadi addımlar atmağa yönəlib. Bu büdcə ilə illik borclanma £28 milyard artırılacaq və cari maliyyə ilində £297 milyard dəyərində istiqraz satışı həyata keçiriləcək. Bu göstərici Böyük Britaniya tarixində ikinci ən böyük istiqraz satışıdır. Bundan əlavə, dövlət xidmətləri üçün maliyyələşməni artırmaq və keçmiş hökumətdən miras qalan 22 milyard funt sterlinqlik maliyyə boşluğunu doldurmaq məqsədilə £40 milyard dəyərində vergi artımları həyata keçiriləcək. Bu tədbirlər hökumətin iqtisadiyyata yönəlik ciddi addımlar atdığını göstərir, lakin bazar iştirakçıları bu addımları mənfi qiymətləndirib.
Britaniya Büdcə Məsuliyyəti İdarəsi (Office for Budget Responsibility, OBR) 2024-cü il üçün iqtisadi artım proqnozunu 1.1%-ə yüksəltsə də, 2025-ci il üçün artım proqnozunu 2%-ə endirib. Bu, bazar iştirakçılarının gələcək iqtisadi artımla bağlı daha ehtiyatlı davranmasına səbəb olur. Eyni zamanda, inflyasiya 2024-cü ildə orta hesabla 2.5% olaraq gözlənilir və 2025-ci ildə isə 2.6%-ə yüksələcəyi proqnozlaşdırılır. Bu proqnozlar inflyasiyanın hələ də hədəf səviyyələrdə stabil qalmayacağını göstərir.
Böyük Britaniya Bankı (Bank of England) növbəti həftə faiz dərəcələrini 25 baza bəndi azaldacağı gözlənilir. Ancaq treyderlər artıq 2025-ci ilin sonuna qədər üç dəfə daha 0.25%-lik azalma gözləyir. Keçən həftə isə bu azalmaların sayının beş ola biləcəyi gözlənilirdi. Bu dəyişikliklər, bazarın İşçi Partiyası hökumətinin maliyyə siyasətinə ehtiyatlı yanaşmasından qaynaqlanır.
İşçi hökumətinin böyük borclanma və istiqraz satışları ilə yanaşı vergi artımlarına getməsi, bazar iştirakçılarının funtun stabil qalacağına olan inamını azaltdı. Vergi artımları və yüksək istiqraz satışları iqtisadiyyatda dövlətin rolunun artırılmasına yönəlik bir addımdır. Bununla birlikdə, bu addımlar investorların gələcəkdə iqtisadiyyata olan etimadını zədələyə və funtun daha da zəifləməsinə səbəb ola bilər.
Britaniya funtunun dəyərdən düşməsi, hökumətin maliyyə siyasətindəki radikal dəyişikliklərlə əlaqələndirilir. Böyük borclanma, yüksək istiqraz satışları və vergi artımları fonunda, bazar iştirakçıları İngiltərə Bankının faiz dərəcələrində ehtiyatlı şəkildə azalmalar həyata keçirəcəyini gözləyir. Bu tədbirlər, İşçi Partiyası hökumətinin dövlət maliyyə və iqtisadi siyasətində dəyişikliklərə getdiyini göstərir, lakin bazarın buna necə reaksiya verəcəyi hələ də qeyri-müəyyəndir.