USD/JPY 2025-ci ildəki istiqaməti: Çinin süni zəka irəliləyişləri və qlobal təzyiqlər

USD/JPY məzənnəsi Çin texnologiya sahəsindəki irəliləyişləri və qlobal iqtisadi təzyiqlərin təsiri ilə daha da artan bir yüksəliş trendinə daxil ola bilər. 2024-cü ilin sentyabr ayında 140 yen səviyyəsindən dəstək alan məzənnə, həmin vaxtdan sonra yuxarı istiqamətdə ciddi hərəkətlər göstərdi. Proqnozlara görə, 2025-ci ilin əvvəllərində USD/JPY məzənnəsi 160 yen və daha yüksək, hətta 166 yenə qədər artmağa davam edə bilər. Bu proqnozlar, xüsusilə də Çin texnologiya bazarındakı inkişaflar və ABŞ-dakı iqtisadi vəziyyətlə əlaqələndirilir.

Çin süni zəka sahəsindəki irəliləyişlər və USD/JPY məzənnəsinə təsiri
Çinin süni zəka (AI) sahəsindəki sürətli irəliləyişləri, qlobal texnologiya bazarını silkələyərkən, forex bazarlarında da əhəmiyyətli dəyişikliklərə yol açır. Çinin DeepSeek kimi yeni texnologiya startaplarının bazara çıxardığı açıq mənbə AI modelləri, ABŞ-ın texnologiya nəhənglərini təzyiq altına alır. Bu, dolların qlobal güvənli liman kimi daha da güclənməsinə səbəb olur. Yüksək texnoloji irəliləyişlər və sərfəli həllər təklif edən Çin, inkişaf etməkdə olan bazarlarda daha böyük üstünlük əldə etdikcə, ABŞ və Yaponiya bazarlarında qeyri-müəyyənlik artacaq. Bu qeyri-müəyyənlik USD/JPY məzənnəsinin yüksəlməsinə də təsir edir.

Dolların güclənməsi və Yapon yeninin zəifləməsi
Japoniyanın iqtisadiyyatı uzun müddətdir ki, zəif valyutası ilə xarakterizə olunur və ölkənin mərkəzi bankı (BoJ) da faiz dərəcələrini aşağıda saxlayaraq bu vəziyyəti qorumağa çalışır. Lakin son dövrlərdə Amerika Birləşmiş Ştatları iqtisadiyyatında inkişaf və texnoloji innovasiyaların artması, dolların qiymətinin yüksəlməsinə səbəb olub. Eyni zamanda, Yaponiya iqtisadiyyatı müəyyənləşdirilmiş dövr ərzində artan inflyasiya və zəif iqtisadi göstəricilər ilə üzləşib ki, bu da yenin qiymətinin zəifləməsinə səbəb olur. Bu amillər USD/JPY məzənnəsinin yüksəlməsini dəstəkləyir və fundamental analizlərin nəticəsi real məzənnənin 200 yenə çatdığını göstərir. 

2024-cü ilin sentyabrından müşahidə edilən yüksəliş trendi
2024-cü ilin sentyabr ayında 140 yen səviyyəsindən başlayan yüksəliş trendi, 2025-ci ilin yanvarında 154 yendə növbəti dəstəyini görməkdədir. Son 4 ay ərzində USD/JPY məzənnəsi 13.7% dəyər qazandıqdan sonra aşağı düzəlişə başladı. Bazar ertəsi yenidən dəstək görən məzənnənin sözügedən səviyyənin üzərində qaldıqca, 2025-ci ildə, xüsusilə də ABŞ-ın iqtisadi artımına paralel olaraq, daha da yüksək məzənnələrin mümkün olduğu ehtimal edilir Çin texnologiya sahəsindəki irəliləyişlər və qlobal qeyri-müəyyənlik yenin zəifləməsinə və dolayısıyla dolların güclənməsinə səbəb olur.

Proqnozlar və gələcəkdəki məzənnə hərəkatı
Analizlər göstərir ki, 2025-ci ilin ilk yarısında USD/JPY məzənnəsi yüksəlişini 160 yen və daha yüksək səviyyələrə qədər davam etdirə bilər. Bu, yalnız ABŞ və Yaponiya iqtisadiyyatlarının fərqli istiqamətlərdə inkişaf etməsindən deyil, həmçinin Çinin süni zəka və texnologiya bazarlarında artan təsirindən də asılıdır. Bununla yanaşı, Yaponiya hökumətinin maliyyə siyasətindəki dəyişiklikləri və qlobal ticarət vəziyyəti də USD/JPY məzənnəsinin gələcək istiqamətinə təsir göstərə bilər. Bundan əlavə qlobal risklər fonunda inflyasiyada artım gözlənilsə də Yaponiya Bankı faizlərini çox qaldıra bilmir. 

Yaponiya və ABŞ-ın iqtisadi siyasətləri
Yaponiya mərkəzi bankı keçən həftə faizini 0.5%-ə yüksəltsə də yenin qiymətini aşağıda saxlamaq və beləliklə, ixracı stimullaşdırmaq məqsədilə aşağı faiz dərəcələri siyasətinə davam etmiş olur. Bu isə valyutanın daha da zəifləməsinə və dolların güclənməsinə şərait yaradır. Digər tərəfdən, ABŞ-da faiz dərəcələrinin yüksəldilməsi və iqtisadi artımın davam etməsi, dolların güclənməsini dəstəkləyir. Bu iki amilin təsiri altında, USD/JPY məzənnəsinin daha yüksək səviyyələrə çıxması ehtimallarına əsaslar verir. 

Bazarın ümumi təsiri
Çin tərəfindən təqdim edilən yeni süni zəka modelləri, ABŞ və Yaponiya iqtisadiyyatları arasında artan qeyri-müəyyənliklər, həmçinin dolların güclənməsi, USD/JPY məzənnəsinin yüksəlməsini davam etdirə bilər. 

Yekun olaraq, 2025-ci ilin ilk yarısında USD/JPY məzənnəsinin güclənməsi ilə bağlı proqnozlar davam edir. Bu, yalnız ABŞ və Yaponiya iqtisadiyyatlarının fərqli inkişaf yolları deyil, həm də Çin texnologiya bazarlarının güclənməsi və yeni rəqabət amillərinin təsiri ilə daha da dəstəklənir.