ABŞ-ın prezidentliyə seçilmiş namizədi Donald Trampın Kanada, Meksika və Çindən idxal olunan məhsullara yüksək gömrük tarifləri tətbiq edəcəyini elan etməsi qlobal maliyyə bazarlarında ciddi dalğalanmalara səbəb olub. Bu anons bir çox valyuta, səhm bazarları və qiymətli metal dəyərlərinə əhəmiyyətli təsir göstərərək yeni risklərin yaranmasına işarə edib.
Trampın xəzinədarlıq naziri vəzifəsinə hedc fond meneceri Skott Bessenti təyin etmək niyyəti qlobal bazarlarda müəyyən sabitlik yaratsa da, dolların güclənməsi avro və funtun dəyər itirməsinə gətirib çıxarıb.
Avro: Dolların zəifləməsi ilə avro 1.05$ səviyyəsinə yaxınlaşıb. Bununla belə, avro son iki ilin ən aşağı səviyyəsinə yaxın mövqeyini qoruyub saxlayır. Avrozona iqtisadiyyatına dair narahatlıqlar – Tramp administrasiyasının təsirləri, Ukraynadakı müharibə və Almaniya ilə Fransadakı siyasi qeyri-sabitlik – valyutanın mövqeyinə mənfi təsir göstərir. Analitiklər Avropa Mərkəzi Bankının (ECB) gələn ay 0.25% azaldacağına tam əmindirlər, lakin 0.5% azalma ehtimalı da 58%-ə çatıb.
Funt: Funt-sterlinq də zəif dollar fonunda 1.26$ səviyyəsinə yaxınlaşıb, lakin altı aylıq ən aşağı səviyyələrində qalmaqdadır. Böyük Britaniyada pərakəndə satışların 0.7% azalması və PMI göstəricilərinin gözləntiləri doğrultmaması iqtisadiyyatda zəifləməyə işarə edir. Bundan əlavə, inflyasiyanın oktyabrda 2.3%-ə yüksəlməsi İngiltərə Bankının (BoE) dekabr ayında faiz dərəcələrini sabit saxlama ehtimalını artırır.
Yapon yeni Donald Trampın Çinə, Meksikaya və Kanadaya əlavə tariflər tətbiq edəcəyi xəbərinə cavab olaraq güclənib. Yen bu həftə ərzində dollara qarşı 154 səviyyəsində sabitləşib. Yaponiyanın baş bankiri Kazuo Uedanın faiz artırımı barədə şərhləri də valyutanın güclənməsinə dəstək olub. Eyni zamanda, Tokiodan gözlənilən inflyasiya göstəriciləri bazar iştirakçıları tərəfindən diqqətlə izlənir və ölkənin monetar siyasətində gələcək dəyişikliklərin siqnalı kimi qiymətləndirilir.
Avstraliya dolları: Avstraliya dolları Trampın Çinə qarşı əlavə 10% tarif təhdidlərindən ciddi zərər görüb. Çinə olan ixracatdan asılılığı yüksək olan Avstraliya iqtisadiyyatı, ABŞ-Çin ticarət gərginliyindən birbaşa təsirlənir. Eyni zamanda, Avstraliya dolları Çinin yuanının əvəzedici göstəricisi kimi də qəbul edilir. Avstraliya Mərkəzi Bankının (RBA) inflyasiya məlumatları və gələcək faiz dərəcələri ilə bağlı qərarları diqqətlə izlənir. Bank mövcud sərt siyasətini davam etdirəcəyini bildirsə də, gələcək addımların iqtisadi göstəricilərdən asılı olacağı vurğulanıb.
Yeni Zelandiya dolları: Yeni Zelandiya dolları 0.583 dollara düşərək ilin ən aşağı göstəricilərini yeniləyib. Trampın Çin məhsullarına tarif təhdidləri Yeni Zelandiya iqtisadiyyatını, xüsusilə Çinlə ticarət əlaqələrini risk altına salıb. Eyni zamanda, Yeni Zelandiya Mərkəzi Bankının (RBNZ) bu həftə gözlənilən 0.5%-lik endirimi qərarı valyutanın zəifləməsinə əlavə təsir göstərib.
Kanada dolları ABŞ dollarına qarşı 1.4 səviyyəsini keçərək sabitlik nümayiş etdirib. Oktyabrda 2.6%-ə yüksələn əsas inflyasiya göstəricisi Bank of Canada-nın (BoC) faiz endirimlərinə qarşı daha təmkinli mövqe tutmasına səbəb olub. Bununla belə, ABŞ-ın Kanada ixracına təsir edəcək tarif təhdidləri və güclü ABŞ dolları, Kanada dollarının qazancını məhdudlaşdırır.
Qızıl qiymətləri 2 620 dollarda qalıb, lakin əvvəlki sessiyada 3.4% azalma göstərmişdi. İsrail və Hizbullah arasında mümkün atəşkəs xəbərləri riskdən qaçma aktivlərinə tələbi azaldıb. Eyni zamanda, Tramp administrasiyasının tariflərə dair təhdidləri dolları gücləndirib və qızılın cazibədarlığını azaldıb.
Enerji bazarlarında isə Brent nefti 73.19$, WTI nefti isə 69.10$ səviyyəsindədir. ABŞ-ın tarif siyasətinin təsirləri enerji bazarlarında da diqqətlə izlənir.
Donald Trampın tarif siyasəti qlobal maliyyə bazarlarında yeni çağırışlar yaradıb. Qısamüddətli perspektivdə dolların güclənməsi və riskli aktivlərin zəifləməsi müşahidə olunur. Bununla belə, uzunmüddətli nəticələr ABŞ-ın ticarət tərəfdaşları ilə münasibətlərində yaranacaq dəyişikliklərdən və qlobal ticarət balansında gözlənilən sarsıntılardan asılı olacaq. Hazırkı vəziyyət qlobal iqtisadiyyatın qarşısında daha böyük qeyri-müəyyənliklərin yarandığını göstərir.