Yarımkeçirici sənayesinin iki nəhəngi, Intel və Qualcomm son dövrlərdə qlobal texnologiya bazarında ciddi diqqət mərkəzinə çevrilib. "Qualcomm"-un Intel-in tam şəkildə satın alınması planı, gözlənilən maliyyə və hüquqi çətinliklər səbəbindən ciddi suallar doğurub. Bloomberg-in məlumatına görə, Qualcomm artıq bu genişmiqyaslı addımı yenidən nəzərdən keçirməkdədir və daha çox "Intel"-in ayrı-ayrı bölmələrinin satın alınmasını prioritet kimi dəyərləndirir.
Bu prosesin təkcə iki şirkətin deyil, həm də qlobal yarımkeçirici bazarının gələcəyinə böyük təsir göstərəcəyi gözlənilir. Gəlin, bu potensial satınalma qərarının səbəblərini, qarşılaşdığı maneələri və mümkün nəticələrini araşdıraq.
Intel keçmişdə qlobal yarımkeçirici sənayesinin liderlərindən biri olsa da, son illərdə ciddi maliyyə çətinlikləri ilə üzləşib. Şirkət, 2024-cü ilin əvvəlində açıqladığı zəif maliyyə göstəriciləri və məyusedici gəlir proqnozları ilə diqqət çəkdi. Bu göstəricilər bazarda "Intel"-in gələcəyi ilə bağlı suallar doğurdu.
Maliyyə itkilərini minimuma endirmək məqsədilə "Intel" işçilərinin sayını 15% azaltmağı və əməliyyat xərclərini optimallaşdırmağı planlaşdırır. Bununla yanaşı, "Intel"-in 50 milyard dollardan çox borcu şirkətin maliyyə vəziyyətini daha da mürəkkəbləşdirir. Bu böhranlı vəziyyət, Qualcomm kimi rəqibləri "Intel"-ə yaxınlaşmağa vadar edib.
Qualcomm hazırda təxminən 176 milyard dollarlıq bazar dəyəri ilə yarımkeçirici sənayesinin əsas oyunçularından biridir. Şirkət, xüsusilə mobil çiplər sahəsində liderlik edir. "Intel"-in böhranlı vəziyyətindən istifadə edərək onu tam şəkildə satın almağı nəzərdən keçirmək "Qualcomm"-un bazar gücünü artırmaq planlarının bir hissəsi idi.
Bununla belə, "Intel"-in satın alınması bir sıra çətinlikləri də özü ilə gətirir:
Maliyyə yükü: İntelin yüksək borc səviyyəsi "Qualcomm"-un maliyyə göstəricilərinə mənfi təsir göstərə bilər.
Tənzimləyici maneələr: Belə böyük bir satınalma tənzimləyici orqanlar tərəfindən, xüsusilə də Çin kimi strateji bazarlarda, ciddi araşdırmalara məruz qala bilər.
Əməliyyat çətinlikləri: "Intel"-in böyük strukturunu və fərqli biznes bölmələrini idarə etmək Qualcomm üçün uzunmüddətli operativ problemlər yarada bilər.
Bu səbəblər "Qualcomm"-u daha məqbul alternativlər axtarmağa sövq edib. Şirkət hazırda "Intel"-in yalnız seçilmiş bölmələrini satın almağı daha məqsədəuyğun hesab edir. Bu, həm maliyyə risklərini azalda bilər, həm də "Qualcomm"-un strateji planlarına daha uyğun gələ bilər.
Intel və Qualcomm-un bazar dəyərlərini müqayisə etdikdə yarımkeçirici sənayesinin əsl liderinin Nvidia olduğu aydın olur. Nvidianın 3,3 trilyon dollarlıq bazar dəyəri bu şirkətin bazarda lider mövqeyini və innovasiya qabiliyyətini nümayiş etdirir. Bu rəqəm həm Intel, həm də "Qualcomm"-un cəmi bazar dəyərindən xeyli yüksəkdir. Nvidianın müvəffəqiyyəti süni zəka çipləri və qrafik kartlar sahəsində liderlik mövqeyinə əsaslanır.
Bu müqayisə Intel və "Qualcomm"-un mövcud problemlərini daha aydın şəkildə ortaya qoyur. "Qualcomm"-un "Intel"-i satın alması, onu Nvidiaya yaxınlaşdıra biləcək bir strateji addım kimi görünə bilər. Bununla belə, bu addımın çətinlikləri Nvidianın mövqeyinə ciddi təsir etmək ehtimalını azaldır.
Intel və Qualcomm arasında mümkün bir razılaşma, təkcə bu iki şirkət üçün deyil, həm də qlobal texnologiya bazarı üçün genişmiqyaslı nəticələrə səbəb ola bilər. Yarımkeçirici çiplər müasir texnologiyanın əsasını təşkil edir. Hər iki şirkət avtomobil sənayesi, smartfon istehsalı və süni zəka kimi strateji sektorlara təsir edir.
Çində tənzimləyici təsdiqlərin alınması da bu prosesin mühüm hissəsidir. Çin, yarımkeçirici məhsulların əsas bazarlarından biridir. Tənzimləmə məsələləri səbəbindən belə bir razılaşma uzun müddətə təxirə salına bilər. Çin hökumətinin bu mövzuda sərt mövqe tutması gözlənilir, çünki bu razılaşma qlobal bazar güc balansını dəyişə bilər.
Intel və Qualcomm-un gələcəkdə necə addım atacağı hələ dəqiq məlum olmasa da, aydındır ki, hər iki şirkət daha diqqətli qərarlar qəbul etməlidir. "Qualcomm"-un Intel-in bütün biznesini əldə etməkdən çəkindiyi nəzərə alınarsa, "Intel"-in ayrı-ayrı bölmələrinin alınması daha real alternativ kimi görünür. Bu, həm maliyyə risklərini azaldacaq, həm də Qualcomm-a strateji üstünlüklər qazandıracaq.
Intel isə yenidənqurma və optimallaşdırma planlarını həyata keçirməkdə çətinliklərlə üzləşə bilər. İşçi qüvvəsinin azalması və əməliyyat strukturunun dəyişdirilməsi Intel üçün qısa müddətli həllər ola bilər, lakin uzunmüddətli perspektivdə daha böyük strategiyalar tələb olunur.
Intel və "Qualcomm"-un yarımkeçirici bazarında mübarizəsi sənayenin sürətlə dəyişən təbiətini əks etdirir. Nvidia kimi şirkətlərin uğuru, innovasiyanın və çevik qərarların vacibliyini vurğulayır. "Qualcomm"-un "Intel"-ə dair qərarları, yalnız şirkətin deyil, bütövlükdə texnologiya sənayesinin gələcək inkişaf istiqamətini müəyyən edə bilər.
Bu səbəbdən, hər iki şirkətin diqqətli addımları qlobal texnologiya bazarını daha stabil və innovativ edə bilər. Texnologiya sektorunun liderliyinə gedən bu çətin yollar, həm şirkətlər, həm də onların təsir dairəsində olan milyonlarla insan üçün böyük əhəmiyyət daşıyır.