Embedded Files
Çinə birbaşa xarici investisiya (FDI) 2025-ci ilin ilk doqquz ayında 10.4% azalıb və 573.75 milyard yuan (təxminən 80.9 milyard dollar) təşkil edib. Bu, son illərin ən kəskin enişlərindən biridir və əsasən qlobal iqtisadi qeyri-müəyyənlik, geosiyasi gərginliklər və istehsal zəncirlərinin Asiya xaricinə diversifikasiyası ilə əlaqələndirilir. Bir çox beynəlxalq şirkətlər artıq investisiya qərarlarını təxirə salır və ya regional bazarlarda daha “sabit” hesab etdikləri istiqamətlərə yönəlirlər.
25 aprel 2021-ci il tarixində Fujian əyalətinin Fujou şəhərində keçirilən 4-cü Rəqəmsal Çin Sammiti zamanı rəqəmsal nailiyyətlər sərgisində bir ziyarətçi 5G texnologiyasına əsaslanan VR fırlatma sınayır
Xidmətlər sektoru liderlik edir, istehsal ikinci plandadır
Sərmayələrin ən böyük hissəsi — 410.93 milyard yuan — xidmətlər sektoruna yönəlib. İstehsal sahəsi isə 150.09 milyard yuanla ikinci yerdə qərarlaşıb. Bu göstəricilər Çin iqtisadiyyatının artıq “istehsal mərkəzi” olmaqdan çox “xidmət və texnologiya bazarı”na çevrildiyini təsdiqləyir. Eyni zamanda, ölkə daxili tələbatı və yeni texnoloji istehsalı artırmaqla xarici kapitalın marağını qorumağa çalışır.
Texnologiya və e-ticarət Çin üçün ümid mənbəyidir
Azalma fonunda parlayan istisna sahə yüksək texnologiyadır. Bu sahəyə qoyulan real xarici investisiyalar 170.84 milyard yuan təşkil edib. Xüsusilə e-ticarət xidmətlərinə sərmayələr 155.2% artaraq rekord səviyyəyə çatıb. Aviasiya və avadanlıq istehsalı sahəsində 38.7%, tibbi cihaz istehsalında isə 17% artım qeydə alınıb. Bu dinamika göstərir ki, beynəlxalq kapital hələ də Çin texnologiyasına və onun uzunmüddətli potensialına inamını tam itirməyib.
Regionlar üzrə dəyişiklik: Yapon və ərəb pulları ön planda
Regionlara nəzər saldıqda, ən böyük artım Yaponiyadan gələn investisiyalarda müşahidə olunur — 55.5%. Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən gələn sərmayə 48.7%, Böyük Britaniyadan 21.1%, İsveçrədən isə 19.7% artıb. Bu göstəricilər Qərb və Yaxın Şərq kapitalının hələ də Çin bazarında müəyyən fürsətlər gördüyünü, lakin ümumi meylin ehtiyatlılaşdığını göstərir. Maraqlıdır ki, sentyabr ayında təkcə bir ay ərzində FDI 11.2% artıb — bu, ilin əvvəlindəki zəifləmədən sonra müsbət siqnal sayılır.
Gələcəyə baxış: Ehtiyatlı nikbinlik
İqtisadçıların fikrincə, 2026-cı ildə qlobal iqtisadi sabitləşmə baş verərsə, Çin yenidən sərmayə cəlbini artırmaq potensialına malikdir. Pekinin yüksək texnologiyaya, yaşıl enerji layihələrinə və innovasiyalı istehsala yönəlməsi, eləcə də regionlararası azad ticarət təşəbbüsləri investor inamını tədricən bərpa edə bilər. Bununla belə, FDI-nin 2025-ci ilin sonuna qədər illik əsasda 8–10% civarında azalması ehtimalı yüksək olaraq qalır.
Çinin xarici birbaşa investisiyası (İllik)
Çin üçün əsas sual budur: texnologiya sektorundakı artım ümumi investisiya itkisini kompensasiya edə biləcək, yoxsa qlobal kapital axını artıq yeni istiqamətlərə doğru hərəkətə keçib?
Google Sites
Report abuse