Brent neftinin qiyməti ABŞ ehtiyatlarındakı azalma və geosiyasi risklərlə yüksəlir

Çərşənbə günü Brent markalı xam neft fyuçersləri təxminən 68 dollar/barrel səviyyəsinə yüksələrək əvvəlki sessiyadakı 1,6%-lik artımı davam etdirdi. Qiymətlərin yüksəlişinə əsas səbəblərdən biri Amerika Petrol İnstitutunun (API) açıqladığı son məlumatlar oldu. Hesabata görə, ABŞ-da xam neft ehtiyatları ötən həftə 3,8 milyon barrel azalıb. Bu, son yeddi həftə ərzində qeydə alınan ən böyük azalma kimi qiymətləndirilir və bazarda təklifin daralacağı ilə bağlı narahatlıqları artırır. 

İraq Kürdistanından ixracın dayandırılması bazara təsir edir

Qiymətlərin artımını dəstəkləyən digər amil İraq Kürdistanından Türkiyəyə neft ixracının bərpası ilə bağlı danışıqların nəticəsiz qalmasıdır. Bölgədəki iki əsas istehsalçı şirkət borcların ödənilməsinə zəmanət verilməsini tələb etdiyindən, mart 2023-dən bəri dayandırılmış boru kəməri nəqlində hələ də irəliləyiş yoxdur. Bu da beynəlxalq bazarda təklifin məhdudlaşmasına gətirib çıxarır və Brent neftinə dəstək verir.

Geosiyasi risklər qiymətləri yuxarı çəkir

Son günlərdə artan geosiyasi gərginlik də neftin bahalaşmasına təsir edir. NATO Rusiya hava məkanına edilən “pozuntulara” qarşı “qətiyyətli” cavab veriləcəyini bəyan edib. Eyni zamanda, Ukraynanın Rusiya neftayırma zavodları və boru kəmərlərinə pilotsuz aparatlarla hücumları enerji bazarında qeyri-müəyyənliyi daha da gücləndirir. Bu kimi hadisələr tədarükün davamlılığına dair riskləri artıraraq qiymətlərin yüksəlməsinə zəmin yaradır.

Venesueladan məhdud ixrac tədarükü azaldır

Bazarın diqqətində olan başqa bir amil də Venesueladır. Chevron şirkəti iyul ayında ABŞ tərəfindən verilmiş yeni icazə əsasında Venesuelada tərəfdaşları ilə birgə istehsal etdiyi gündəlik 240 min barrel xam neftin yalnız yarısını ixrac edə biləcək. Qalan hissənin ABŞ-a ağır xam neft kimi göndərilməsinə qoyulan məhdudiyyətlər ölkədən çıxan neft həcmini xeyli azaldır və bu da qlobal təklifin daralmasına təsir edir.

Gələcək üçün qiymətlərin perspektivi

Son statistikalar göstərir ki, həm ABŞ-da ehtiyatların azalması, həm də Kürdistan, Rusiya-Ukrayna münaqişəsi və Venesuela kimi geosiyasi amillər Brent neftinin qiymətinə təzyiqi artırır. 68 dollar/barrel səviyyəsi hələ nisbətən orta qiymət sayılsa da, təklifdəki məhdudiyyətlər və risklər davam edərsə, bazarın yaxın həftələrdə daha yüksək qiymətləri test etməsi istisna deyil. Bu mənzərə qlobal enerji bazarında qeyri-müəyyənliyin və gərginliyin hələ də qalıcı olduğunu göstərir.