Embedded Files
Qlobal enerji bazarlarında yeni gərginlik dalğası yaranıb. ABŞ-ın Rusiyanın iki ən böyük neft şirkəti – Rosneft və Lukoil üzərinə sanksiyalar tətbiq etməsi, dünya bazarlarında qiymətlərin 3%-dən çox artmasına səbəb olub. Cümə axşamı Brent markalı xam neftin bir barelinin qiyməti 64 dollardan yuxarı qalxaraq son iki həftənin ən yüksək səviyyəsinə çatıb. Qərarın ardınca investorlar Rusiya təchizatının məhdudlaşdırılması risklərini qiymətləndirməyə başlayıblar.
Rusiyanın dövlət neft şirkətləri Rosneft və Lukoil
Rusiya neftinə qarşı sərt addım
ABŞ administrasiyası bu qərarı Ukrayna sülh danışıqlarının dalana dirənməsi ilə əlaqələndirərək elan edib. Ağ Evdən verilən açıqlamada bildirilir ki, Moskvanın sülh prosesinə “yetərli sadiqlik göstərməməsi” səbəbindən dövlətə məxsus enerji nəhəngləri qara siyahıya salınıb. Rosneft PJSC və Lukoil PJSC birlikdə Rusiyanın ümumi neft ixracının təxminən yarısını – gündəlik 2.2 milyon barrelə yaxınını təmin edir. Bu isə Kremlin büdcəsinə ciddi təsir göstərə bilər, çünki neft və qaz gəlirləri federal büdcənin təxminən dörddə birini təşkil edir.
Geosiyasi oyun: ABŞ, Çin və Hindistan xətti
Sanksiyalarla yanaşı, Prezident Donald Tramp əsas alıcılara da təzyiq etməyi planlaşdırır. Ağ Ev rəhbəri yaxın günlərdə Çin lideri Si Cinpinlə görüşərək Pekinin Rusiya nefti idxalını azaltmasını müzakirə edəcək. Hindistan tərəfi artıq alışlarını “mərhələli şəkildə azaldacağını” təsdiqləyib. Beləliklə, ABŞ-ın bu addımı təkcə Rusiya iqtisadiyyatına deyil, həm də Asiyanın enerji siyasətinə ciddi təsir göstərə bilər.
Avropadan növbəti enerji sanksiyaları
Eyni zamanda Avropa İttifaqı da Moskva üzərinə təzyiqləri gücləndirir. Brüsseldə üzv dövlətlər Rusiyaya qarşı 19-cu sanksiya paketini təsdiqləyiblər. Yeni məhdudiyyətlər sırasına Rusiya mənşəli maye təbii qaz (LNG) idxalına qadağa da daxildir. Bu qərar Avropanın enerji təhlükəsizliyini diversifikasiya etmək cəhdlərinin bir hissəsi kimi qiymətləndirilir.
Fundamental proqnoz: təklif azalır, risk qalır
Fundamental göstəricilərə əsasən, qısamüddətli dövrdə (1–3 həftə) neft bazarında artım təzyiqi qorunacaq. Rusiyanın günlük ixracının 1–1.5 milyon barel səviyyəsində azalması halında, bazarda 2022-ci ildəki kimi təklif boşluğu yarana bilər. Bu ssenaridə Brent qiymətləri 66–68 dollar diapazonuna qədər yüksələ bilər. ABŞ hasilatının artımı və OPEC+ kvotalarının dəyişməsi qiymətləri sabitləşdirsə də, siyasi risklər fonunda bazar hələlik “risk premium” mərhələsində qalacaq. Orta müddətdə (3–6 ay) Rusiya və Çin arasında yeni ticarət mexanizmlərinin qurulması hallarında qiymətlər yenidən 60–62 dollar səviyyəsinə enə bilər.
Texniki proqnoz: yüksəliş trendi qorunur
Texniki analizə görə, Brent qiyməti hazırda 50 günlük hərəkətli ortalamanı (MA50 – 62.3 dollar) yuxarı istiqamətdə qıraraq 64 dollar səviyyəsində möhkəmlənib. Bu səviyyə üzərində gündəlik bağlanışlar davam edərsə, növbəti müqavimət zonası 65.8–67 dollar aralığında olacaq. Dəstək səviyyəsi isə 62 dollar civarındadır. RSI göstəricisi 60 səviyyəsindədir ki, bu da bazarda hələ tam “overbought” vəziyyətin yaranmadığını göstərir. Növbəti günlərdə geosiyasi xəbərlər və ticarət balansı açıqlamaları bu texniki trayektoriyanı müəyyən edəcək.
Brent neftinin bir barel qiyməti (Saatlıq qrafik)
Qlobal bazarlarda yeni mərhələ
ABŞ-ın sanksiyaları və Avropanın paralel qərarları enerji bazarında tarazlığı yenidən dəyişə bilər. Qısamüddətli perspektivdə qiymət artımı qaçılmaz görünür, lakin orta və uzunmüddətli nəticələr Rusiyanın yeni bazarlara yönəlmək cəhdlərindən asılı olacaq. Hazırkı dinamika göstərir ki, enerji bazarı artıq təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi mübarizə meydanına çevrilib – və bu mübarizənin dalğaları təkcə Moskva və Vaşinqtonu deyil, bütün dünyanı silkələyə bilər.
Google Sites
Report abuse