Çin səhmləri bu gün (19.11.2024) müsbət sıçrayış göstərərək, üç gündən sonra yüksələn tendensiya ilə bazarda ümidləri artırdı. Şanxay Kompozit indeksi 0.67% artaraq 3 346 səviyyəsinə, Şenzen Komponent indeksi isə 1.9% yüksələrək 10 744-ə çatdı. Bu artım Pekinin iqtisadi böhranın qarşısını almaq üçün yeni stimullaşdırma tədbirləri açıqlayacağına dair gözləntilərlə əlaqələndirilir. Bu yazıda bazardakı bu dəyişikliklərə təsir edən əsas amilləri və investorların diqqətini çəkən mövzuları ətraflı şəkildə araşdıracağıq.
Çin iqtisadiyyatı 2024-cü ilin sonlarına doğru bəzi çətinliklərlə üzləşməkdədir. Xüsusilə istehlakçı tələbinin zəifliyi və ixracatın geriləməsi iqtisadi aktivliyi əngəlləyir. Lakin analitiklər Pekinin iqtisadi böhranın qarşısını almaq üçün yeni stimullaşdırıcı tədbirlər açıqlayacağına inandıqlarını ifadə edirlər. Bu tədbirlərin maliyyə siyasətinə dəstək verərək, iqtisadi artımı stimullaşdıracağı gözlənilir.
Bu gözləntilər fonunda, Çin səhmləri müsbət reaksiyalar verdi. İnvestorlar, xüsusən də əsas iqtisadi və maliyyə institutlarının nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən Honq Konq sərmayə zirvəsi zamanı, Pekinin mövcud iqtisadi vəziyyəti nəzərə alaraq əlavə dəstək paketləri açıqlamasını gözləyirlər. Bu cür tədbirlər, bazar iştirakçılarına iqtisadi artımın təşviqi üçün əlavə stimul verə bilər.
Çin Mərkəzi Bankı (PBOC), ölkənin iqtisadi vəziyyətini diqqətlə izləyir və tez-tez faiz dərəcəsi ilə bağlı qərarlar qəbul edir. Çinin əsas faiz dərəcəsi olan LPR (Lending Prime Rate) üzrə növbəti qərar isə 20 noyabr 2024-cü il tarixində veriləcəkdir. Bu qərar, həm daxili, həm də beynəlxalq investorlara Çin iqtisadiyyatına dair əhəmiyyətli məlumatlar təqdim edəcəkdir. LPR-nin endirilməsi, kreditin ucuzlaşması və iqtisadi aktivliyin canlanması üçün müsbət bir göstərici ola bilər.
PBOC-nin bu qərarı ilə bağlı gözləntilər, bazarda maliyyə şərtlərinin daha da yumşalacağına dair ümidləri artırmışdır. Bu da Şanxay və Şençjen indekslərinin yüksəlişinə səbəb olan amillərdən biridir.
Çin Maliyyə Nəzarət Dairəsi (CSRC) son zamanlar yeni bir tənzimləmə siyasətini elan edərək, qeydiyyatdan keçmiş şirkətləri səhmdarlarına daha yüksək dəyər təmin etmək üçün bir sıra tədbirlərə yönəltmişdir. Bu təşəbbüslər arasında şirkətlərin birləşməsi və satınalmaları, işçilərə səhmlər üzrə təşviq proqramları, nağd dividendlər və səhmlərin geri alışı kimi mexanizmlər yer alır. Bu yeni qaydalar, investorların Çin bazarlarına olan inamını artırmaq məqsədi güdür və səhmlərin daha cəlbedici hala gəlməsinə kömək edəcəkdir.
Çinin əsas şirkətləri bu tədbirlərdən faydalanaraq müsbət nəticələr əldə etməyə davam edir. Məsələn, Hytera Communications (10%), Dawning Information (8,2%) və China Greatwall (10%) kimi şirkətlər günü böyük artımlarla bağlamışdır. Bu cür artımlar, investorların şirkətlərin performansını və bazar reaksiyalarını daha da yaxından izləmələrinə səbəb olur.
Çin bazarlarında mövcud iqtisadi şəraitə baxmayaraq, investor psixologiyasının önəmli bir faktor olduğunu da qeyd etmək lazımdır. Səhmlərin artımına səbəb olan bir başqa amil isə investorların iqtisadi dəstək paketlərinə olan inamıdır. Çindəki qeyri-müəyyən iqtisadi mühitə baxmayaraq, bir çox investor Çin bazarlarına yönəlməkdədir, çünki burada daha yüksək gəlir potensialı və zəngin investisiya imkanları mövcuddur.
Çin səhmləri son dövrlərdə müəyyən çətinliklər yaşasa da, iqtisadi və maliyyə rəhbərliyinin uyğun təşəbbüsləri və dəstəkləri ilə bazarda yeni bir yüksəlişin mümkünlüyü güclüdür. Tənzimləyici tədbirlər, investorların bazara olan inamını bərpa edərək, şirkətlərin gəlirlərini artırma və bazar üçün yaxşı nəticələr əldə etmə potensialını artırır.
Çin iqtisadiyyatı 2024-cü ildə bəzi çətinliklərlə üzləşsə də, dövlətin stimullaşdırıcı tədbirləri, yeni maliyyə siyasətləri və tənzimləyici dəstək bazara müsbət təsir göstərir. 19 noyabr 2024-cü ildə Şanxay və Şençjen bazarlarının artması bu tendensiyanın göstəricisidir. Investorların diqqəti, xüsusən də Pekinin əlavə dəstək paketlərinə və Mərkəzi Bankın LPR qərarına yönəldilmişdir.
Bu bazar rəngarəngliyi və iqtisadi dəstək tədbirləri, Çin səhmlərinə olan marağı artıracaq və müsbət nəticələrə gətirib çıxara bilər. Lakin investorların diqqətli olmalı və bazar vəziyyətini daim izləmələri vacibdir.
Çin bazarlarının son dövrlərdəki yüksəlişi, xüsusilə də maliyyə sektoru və şirkətlərin yeni təşəbbüsləri ilə bağlı yaxşı əlamətlər göstərir. Bu artımların davam edib-etməyəcəyini Pekinin qərarları və iqtisadi stimulların nəticələri müəyyən edəcək. Lakin bazara inamın bərpa olunması, gələcəkdə daha çox müsbət dəyişikliklərə gətirib çıxara bilər.