Dünyanın maliyyə bazarlarında son günlər baş verən dəyişikliklər valyuta məzənnələrinə ciddi təsir göstərib. Avro, İngiltərə funtu və Yapon yeni kimi əsas valyutalar müxtəlif iqtisadi və siyasi faktorların təsiri altında dəyər itirir. Bununla yanaşı, dolların möhkəmlənməsi və qızıl qiymətlərinin artması diqqət mərkəzindədir.
Avropa İttifaqının vahid valyutası olan avro 1.07 dollardan aşağı düşərək iyun ayından bəri ən aşağı səviyyəni gördü. Bunun əsas səbəbləri arasında Avropa Mərkəzi Bankının (ECB) faiz dərəcələrini daha aqressiv şəkildə azaltmaq planları və Almaniyadakı siyasi qeyri-müəyyənlik göstərilir.
Faiz dərəcələrinin azaldılması: ECB-nin dekabr ayında 25 baza bəndi faiz azaldacağı gözlənilir. Bu, 2024-cü ilin iyun ayında faiz dərəcələrinin 2%-ə düşməsi ehtimalını artırır.
Almaniyadakı siyasi vəziyyət: Almaniya kansleri Olaf Şolts parlamentdə etimad səsverməsinin Miladdan əvvəl keçirilməsi üçün planlarını açıqlayıb. Bu, erkən seçkilərin keçirilə biləcəyinə işarə edir və bazarlarda qeyri-müəyyənlik yaradır.
İngiltərə funtu da zəifləyərək 1.28 dollara düşdü. Son üç ayın ən aşağı səviyyəsinə enən funtun zəifləməsində əsas faktorlar dolların güclənməsi və İngiltərədəki iqtisadi göstəricilərdir.
Əmək bazarı göstəriciləri: Əmək haqqı artımı azalsa da, 4.8%-lə proqnozlara uyğun olaraq yüksək qalır. Lakin işsizlik səviyyəsi 4.3%-ə yüksəlib və iş yerlərinin sayı 2021-ci ildən bəri ən aşağı səviyyəyə düşüb.
"Bank of England"-ın strategiyası: İngiltərə Bankı bu il ikinci dəfə faiz dərəcələrini 25 baza bəndi azaltmış, lakin gələcək azalmalarla bağlı ehtiyatlı mövqe nümayiş etdirib.
Yapon yeni 155 yen/dollar səviyyəsinə enərək son günlərdəki qazancını itirdi. Bu vəziyyət Yapon Bankının (BOJ) gələcək siyasətləri barədə qeyri-müəyyənlik və dolların güclənməsi ilə əlaqədardır.
BOJ-dan gözləntilər: Bankın rəhbəri Kazuo Ueda faiz dərəcələrinin artımını tədricən həyata keçirəcəklərini bildirsə də, dəqiq zaman cədvəli təqdim etməyib.
Hökumətin müdaxilə siqnalı: Keçən həftə maliyyə naziri Katsunobu Kato valyutanın çox sürətlə ucuzlaşması halında müdaxilə ehtimalını gündəmə gətirdi.
Qızıl qiymətləri 2,600 dollar/səviyyəsinə yaxınlaşaraq keçən həftənin ən böyük itkilərindən sonra bərpa oldu.
Dolların gücü: Dolların güclənməsi qızılın qiymətinə mənfi təsir etsə də, bazarların faiz dərəcələrinin azalmasına dair qeyri-müəyyənliyi bu təsiri balanslaşdırdı.
Geosiyasi faktorlar: Yaxın Şərqdəki gərginlik və Ukrayna ilə Rusiya arasında davam edən münaqişə qızılın "təhlükəsiz liman" kimi cazibədarlığını artırdı.
Valyuta bazarlarında baş verən dəyişikliklər qlobal iqtisadi və siyasi hadisələrdən birbaşa təsirlənir. Avro və funt kimi valyutalar təzyiq altında qalmaqda davam edir, yen isə Yapon Bankının siyasətinə dair qeyri-müəyyənlikdən əziyyət çəkir. Digər tərəfdən, dolların möhkəmlənməsi və qızıl qiymətlərinin artması bazar iştirakçılarının riskdən qaçma meylini göstərir. Növbəti günlərdə həm iqtisadi, həm də siyasi hadisələr bu dinamikaya əlavə təsir göstərəcək.