Çinin iqtisadiyyatı 2024-cü ilin dördüncü rübündə ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 5.4% böyüdü. Bu, üçüncü rübdə qeydə alınan 4.6%-lik artımın üzərində idi və bazar proqnozlarını da üstələdi. Bu, son 1.5 ildəki ən yüksək illik artım tempi olaraq qeyd olunub. İqtisadiyyatın böyüməsi sentyabr ayında başlanan müxtəlif stimullaşdırıcı tədbirlər ilə dəstəkləndi və bərpa prosesinə mühüm təkan verdi.
İstehsal və pərakəndə satışlardakı müsbət tendensiyalar
Dekabr ayında sənaye istehsalının artım tempi 8 aylıq zirvəyə çatdı və pərakəndə satışlar üç aylıq aşağı düşüşdən sonra yenidən artmağa başladı. Bu göstəricilər iqtisadiyyatın canlanmağa başladığını və istehsal sektorunun güclənməsini göstərdi. Lakin işsizlik səviyyəsi 3 aylıq ən yüksək həddə yüksəldi, bu isə bərpa prosesinin hərtərəfli olmadığını göstərən bir əlamət olaraq qeyd olunur.
Ticarət balansı və ixracda artım
2024-cü ilin dekabr ayında Çinin ixracatı iki rəqəmli artım göstərərək, son üç ildə ən yüksək səviyyəyə çatdı. Bu, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp administrasiyası altında tətbiq edilə biləcək mümkün gömrük rüsumlarının artması öncəsi şirkətlərin tələbatı qarşılamaq üçün sürətli şəkildə göndərişlərini yerinə yetirməsi ilə əlaqələndirilir. İdxalat da gözlənilmədən artaraq son 27 ayın ən yüksək dəyərinə çatdı. Bu vəziyyət, Çin iqtisadiyyatının beynəlxalq ticarətdə güclü mövqe tutmağa davam etdiyini göstərir.
Ümumi illik artım və investisiyaların rolu
2024-cü il ərzində Çin iqtisadiyyatı ümumilikdə 5.0% artım göstərdi ki, bu da Pekinin illik 5% artım hədəfi ilə üst-üstə düşür. Lakin 2023-cü il ilə müqayisədə 5.2% artım hədəfi reallaşmadı. Yatırım sahəsində isə 2024-cü ildə sabit investisiyalar 3.2% artdı, bu da 2023-cü ildəki 3.0% artımdan daha yüksəkdir. Bu rəqəmlər Çinin uzunmüddətli iqtisadi inkişafının dəstəklənməsində əhəmiyyətli rol oynadığını nümayiş etdirir.
Qlobal təsirlər və daxili bazar dinamikası
Çinin iqtisadiyyatının bərpası, həm daxili stimullar, həm də xarici bazarlardakı artan tələbin nəticəsi olaraq formalaşıb. ABŞ-ın keçmiş administrasiyasının ticarət siyasətləri və dünya üzrə təchizat zəncirlərindəki dəyişikliklər, Çin istehsal sektorunun hərəkətliliyinə müsbət təsir göstərib. Lakin işsizlik göstəricilərinin artması, xüsusən də gənclər arasında, iqtisadiyyatda hələ də mövcud olan struktur problemləri və sosial təzyiqləri gündəmə gətirir.
Çinin iqtisadi siyasətləri və gələcək proqnozlar
Çin hökumətinin 2024-cü ildə həyata keçirdiyi stimullaşdırıcı tədbirlər, iqtisadiyyatı müsbət istiqamətdə irəlilətmiş olsa da, gələcəkdə bu siyasətlərin davamlı olması üçün daha geniş islahatlar və yeni təşviq mexanizmlərinin tətbiqi tələb oluna bilər. 2025-ci ildə iqtisadiyyatın 5% və ya daha yüksək artımını təmin etmək üçün struktur islahatları və texnoloji yeniliklərə sərmayələr artırılmalıdır.
Çinin iqtisadiyyatının 2024-cü ildəki göstəriciləri beynəlxalq ticarət və daxili stimullaşdırma tədbirlərinin qarışığının güclü təsirlərini ortaya qoyur. Lakin iqtisadi inkişafın davamlı olması üçün əmək bazarındakı problemlərin həlli və uzunmüddətli investisiya planlarının həyata keçirilməsi əsas şərt olaraq qalır.