2024-cü ilin üçüncü rübündə Avrozonanın ÜDM-i illik müqayisədə 0.9% artmışdır ki, bu da 2023-cü ilin birinci rübündən bəri ən yaxşı iqtisadi performansdır. Bu artım, ikinci rübdəki 0.5%-lik yavaşlama ilə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşma nümayiş etdirir.
Avrozonadakı bu iqtisadi artımın əsas səbəbləri arasında regiondakı istehsal və istehlak fəallığının bərpası yer alır. Bölgənin böyük iqtisadiyyatlarına sahib ölkələr, o cümlədən Almaniya, Fransa, İtaliya və İspaniya, ümumi ÜDM-in böyük hissəsini təşkil edir. Xüsusilə alman və fransız iqtisadiyyatları, istehlak və investisiyalarla bağlı göstəricilərdə yaxşı nəticələr vermişdir.
Bununla yanaşı, Avropa İttifaqının tətbiq etdiyi müxtəlif stimullaşdırıcı tədbirlər, xüsusilə yüksək inflyasiya dövründə istehlakçılara verilən dəstək, iqtisadi canlanmanı təmin etmişdir. Lakin inflyasiya hələ də Avrozonada bir narahatlıq mənbəyi olaraq qalır.
Avrozonada inflyasiya 2024-cü ilin dekabr ayında üçüncü dəfə artaraq 2.4%-ə çatmışdır. Bu, 2023-cü ilin dekabr ayına nisbətən yüksək bir göstəricidir. Artımın əsas səbəbi, ötən il enerji qiymətlərindəki kəskin azalmaların artıq müqayisəyə daxil olmaması və bu ilin qiymət artımlarının əsasını təşkil etməsidir.
Bundan başqa, xidmət sektoru, xüsusən də enerji və xidmətlər sahəsindəki qiymət artımları da inflyasiyanı yüksəldən faktorlardan olub. Bu dövrdə, qida, spirtli içkilər və tütün məhsullarının qiymət artım tempində yüngül azalma müşahidə edilmişdir.
Avropa Mərkəzi Bankı (ECB) 2024-cü ilin dekabr ayında əsas faiz dərəcəsini 0.25% endirərək, ilin dördüncü faiz endirimini reallaşdırmışdır. Bu addım, inflyasiya gözləntilərinin yaxşılaşması və pul siyasətinin daha səmərəli işləməsi ilə əlaqədardır. ECB-nin proqnozlarına görə, inflyasiya 2024-cü ilin sonuna qədər 2%-lik hədəfə qayıtmalıdır.
Bununla belə, faiz endirimləri nəticəsində kredit şəraitində müəyyən bir asanlaşma olsa da, əvvəlki dövrlərdəki faiz artımları nəticəsində borc alma xərcləri hələ də yüksək olaraq qalır. Bu da, iqtisadi bərpanın tam sürətlə baş verməyəcəyinə işarə edir.
2024-cü ilin noyabr ayında Avrozonada işsizlik nisbəti 6.30% olaraq qalmışdır ki, bu da son illərin ən aşağı səviyyəsidir. Bu göstərici, bölgədəki əmək bazarının müsbət istiqamətdə inkişaf etdiyini və iş yerlərinin artdığını göstərir. Lakin işsizlik hələ də müxtəlif ölkələr arasında fərqliliklər göstərir.
Gələcək iqtisadi böyümə proqnozlarına baxdıqda, ECB 2024-cü ildə Avrozonanın 0.7% böyüməsini gözləyir. 2025 və 2026-cı illər üçün isə müvafiq olaraq 1.1% və 1.4% artım proqnozları verilmişdir. Bu, böyümənin sürətinin yavaşlaması və iqtisadi bərpanın daha az sürətli olacağına işarə edir.
2024-cü ilin sonunda Avrozonada inflyasiya və iqtisadi artım ilə bağlı qarışıq bir mənzərə yaranır. İqtisadi artımın müsbət əlamətləri olsa da, inflyasiyanın yüksək olması və borc xərclərinin yüksək qalması regionun qarşısında duran əsas çətinliklərdir. ECB-nin faiz endirimləri və digər maliyyə siyasətləri iqtisadiyyatın bərpasını sürətləndirmək məqsədi güdür, lakin bu bərpa yavaş olacaq və iqtisadi inkişaf daha ehtiyatla davam edəcəkdir. Son məlumatlar göstərir ki, Avrozonada iqtisadiyyatın gələcək illərdə daha yavaş böyüməsi və inflyasiyanın nəzarət altına alınması əsas prioritet olacaq.