Son bir ayda bitcoin (BTC) 100 000 dollar səviyyəsini keçərək yeni zirvəyə çatdı və ardınca bir qədər aşağı düzəlişə məruz qaldı. Ancaq bu, kriptovalyutanın uzunmüddətli istiqamətində yalnız müvəqqəti bir düzəliş olaraq qiymətləndirilir. Hazırkı vəziyyətdə bitkoinin 86 000$-a qədər geriləməsi, növbəti böyük yüksəlişin və ya bir düzəlişin başlanğıcı olaraq görülür. Bununla yanaşı, 115 000$-lıq bir zirvənin yaxın gələcəkdə gözlənildiyi proqnozlaşdırılır. Bu yazıda bitkoinin qiymətindəki dəyişikliklərə təsir edən əsas fundamental amilləri və bazar dinamikalarını ətraflı şəkildə araşdıracağıq.
Kriptovalyutalar, xüsusilə bitkoin çox dəyişkən və spekulyativ bir bazara malikdir. Lakin bu bazarda baş verən qiymət dəyişikliklərinin müəyyən bir sıra fundamental amillərlə əlaqəli olduğunu qeyd etmək vacibdir.
Qlobal iqtisadi şərait
Bitkoin və digər kriptovalyutalar ənənəvi maliyyə bazarları ilə sıx bağlıdır. Bu baxımdan qlobal iqtisadiyyatda baş verən dəyişikliklər, xüsusən inflyasiya, faiz dərəcələri və valyuta siyasətləri, bitkoinin qiymətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edir. Məsələn, 2025-ci ilin əvvəlində ABŞ-ın faiz dərəcələrinin sabitləşməsi və qlobal inflyasiya ilə bağlı bəzi müsbət xəbərlər bitkoinə olan tələbi artırmış ola bilər.
Mədəni və texnoloji inkişaflar
Bitkoin qiymətinin artmasına səbəb olan başqa bir amil, onun qəbulunun və texnoloji inkişafının genişlənməsidir. 2025-ci ilin yanvarında bitkoinin bazar dəyəri artıq çoxlu institusional sərmayəçilər tərəfindən ciddi qəbul edilən aktiv halına gəlib. Qlobal miqyasda ticarət və investisiya məqsədləri üçün bitkoinin istifadə edilməsi artmaqdadır. Bu cür inkişaflar qiymətlərin artmasına səbəb olan amillərdən biridir.
Təminat və təklif məsələləri
Bitkoin təklifinin məhdud olması, yəni ümumilikdə yalnız 21 milyon bitkoinin mövcud olması, onun qiymətinin uzunmüddətli olaraq artmağa davam etməsinin əsas səbəblərindən biridir. Təklifin məhdud olması, qiymətin tələbdən asılı olaraq artmasına səbəb olur. Hal-hazırda bir BTC qiyməti 99 000$ səviyyəsindədir, lakin tələbin artması ilə bu qiymətlərin yüksək səviyyəyə, məsələn 115 000$ və daha yüksəyə çatması ehtimal edilir.
Hökumət tənzimləmələri və vergi siyasətləri
Kriptovalyutaların tənzimlənməsi qiymət dəyişikliklərinin digər əsas amillərindən biridir. 2025-ci ilin əvvəlində müxtəlif ölkələrdə bitkoinə qarşı daha sərt vergi və tənzimləmə siyasətləri tətbiq edilməyə başlanılıb. Məsələn, ABŞ kriptovalyutalardan əldə edilən gəlirlər üzərində 20%-ə qədər vergi tətbiq etməyə başlayıb. Avropa İttifaqı 30%-ə qədər vergiləndirmək qərarı alıb. Çin isə kriptovalyutaların ticarətini və mədənçiliyini qadağan edərək 40%-lik vergi tətbiq edib. Bu, investorları daha ehtiyatlı olmağa və sərmayələrini düzgün şəkildə idarə etməyə yönəldir. Bu, investorları daha ehtiyatlı olmağa və sərmayələrini daha diqqətlə idarə etməyə yönləndirir, lakin eyni zamanda bitkoinin uzunmüddətli etibarını da gücləndirə bilər.
Bitkoinin qiymətinə təsir edən ən vacib amillərdən biri təklif və tələbin balansıdır. Təklifin məhdud olması və tələbin artması, qiymətlərin yüksəlməsinə səbəb olur. Həmçinin, bitkoinin populyarlaşması ilə bağlı artan maraq, ona olan tələbi gücləndirir.
Tələbin artması
Bitkoinə olan maraq artdıqca, tələbinin də yüksək olması təbii nəticədir. 2025-ci ilin əvvəlinə qədər, həm şəxsi, həm də institusional investorlar tərəfindən daha çox sərmayə yatırılmağa başlanıb. Məsələn, bir çox qlobal maliyyə qurumları və fondlar bitkoini portfellərində yer aldırmağa başlamışdır. Bu da qiymət artımını təkan verən amillərdən biridir.
Çətinliklərin artırılması
Bitkoin şəbəkəsinin çətinliyi artırıldıqca, yeni bitkoinlərin istehsalı azalır. Bu da qiymətin artırılması ilə bağlı təzyiq yaradır. Təklif azalırsa və tələbin artması davam edərsə, qiymətlərin daha yüksək səviyyələrə çıxması ehtimalı artır.
Bitkoinin qiymətindəki müvəqqəti düzəlişlər də bazarın dinamikasını təşkil edən əsas amillərdən biridir. Bu cür düzəlişlər normaldır və ticarətçilər tərəfindən qiymətlərin aşağı düşməsi ilə yeni sərmayə yatırımlarının artmasına səbəb olur. Hazırda bitkoin 99 000$ səviyyəsində olsa da, bu, yeni yüksəliş qabağı bir düzəliş olaraq qiymətləndirilir.
Bitkoinin qiyməti 100 000$-lıq səviyyədən geri çəkilməyə davam edərsə, növbəti böyük zirvə olaraq 115 000$-a qədər artma potensialı mövcuddur. Lakin bu, yalnız bazar iştirakçılarının tələbi və təklifi necə idarə etməsindən asılı olacaq.
Beləliklə, bitkoinin yaxın gələcəkdə 115 000$-a qədər yüksəlməsi, bazar tələbi və fundamental amillərin təsiri altında mümkündür. Hazırkı düzəlişlər yalnız müvəqqəti olaraq qiymətləri aşağı sala bilər, amma uzunmüddətli perspektivdə bitkoinin dəyərinin artması ehtimalı yüksəkdir.
Mövcud iqtisadi şərait, texnoloji inkişaflar və təklif-tələb balansı, bitkoinin qiymətinin 2025-ci ilin sonlarına doğru daha yüksək səviyyələrə qalxmasına şərait yaradacaq.