Avro 2023-cü ilin oktyabrından ən aşağı səviyyəsinə enərək, 1.06 həddinin altına düşdü. Bu azalma bir neçə əsas faktordan qaynaqlanır: ABŞ-da güclənən dollar, siyasi qeyri-müəyyənliklər, Almaniyadakı erkən seçkilər və Avropa Mərkəzi Bankının (ECB) gözlənilən faiz qərarları. Xüsusilə Donald Trampın ABŞ prezident seçkilərində qələbəsi ilə bağlı bazar narahatlıqları Avropa iqtisadiyyatı üçün ciddi çətinliklər yaradır.
Güclü dollar və Trampın ticarət hədəfləri
Donald Trampın ABŞ prezidentliyinə qayıdışı ilə bağlı xəbərlər bazarlarda əks-səda doğurub. Trampın təklif etdiyi ticarət tarifləri və xüsusilə Avropadan gələn avtomobil idxalına qarşı sərt addımları investorlar arasında narahatlıqları artırır.
Trampın çıxışlarında Avrozonanı "kifayət qədər Amerika məhsulları almamaqda" ittiham etməsi və "böyük bir qiymət ödəyəcəksiniz" kimi sərt xəbərdarlıqları, ABŞ və Avropa arasında potensial ticarət müharibəsinin alovlanacağını göstərir. Avropa üçün əsas ixracat bazarı olan ABŞ-da belə bir dəyişiklik:
Avropa ixracatını azaldacaq, xüsusilə də avtomobil sektorunda.
Avrozona iqtisadiyyatına təzyiqləri artıraraq, valyutanın zəifləməsinə səbəb olacaq.
Almaniyadakı siyasi qeyri-müəyyənliklər
Almaniyanın siyasi mənzərəsi də avronun zəifləməsinə əlavə təzyiq yaradır. 23 fevral 2024-cü ildə keçirilməsi planlaşdırılan erkən seçkilər, Kansler Olaf Şolçun koalisiya hökumətinin dağılması ilə əlaqədardır. Bu qeyri-sabitlik Almaniyanın, dolayısı ilə də Avrozonanın ən güclü iqtisadiyyatının gələcəyi ilə bağlı suallar yaradır.
Siyasi qeyri-müəyyənliklər:
İqtisadi sabitliyə mənfi təsir göstərir.
Investorların Avropa aktivlərinə olan marağını azaldır.
Bundan əlavə, Almaniyada ZEW iqtisadi gözləntilər indeksi noyabr ayında 7.4-ə düşərək, oktyabrdakı 13.1 səviyyəsindən və proqnozlaşdırılan 13 səviyyəsindən xeyli aşağı nəticə göstərdi. Bu göstərici investorların və analitiklərin Almaniyanın iqtisadi perspektivlərinə olan inamının azaldığını əks etdirir.
Avropa Mərkəzi Bankının çətin seçimi
Avro həmçinin ECB-nin gözlənilən faiz dərəcəsi qərarlarından təsirlənir. Hazırkı bazar gözləntiləri dekabr ayında 0.25 faiz endirimi ediləcəyini göstərir. Lakin daha böyük faiz endirimi ehtimalı azalır.
Faiz endirimi siyasəti:
Avronun dəyərini aşağı salır, çünki aşağı faiz dərəcələri investisiyaları daha az cəlbedici edir.
Dolların faiz fərqi səbəbindən daha güclü görünməsinə şərait yaradır.
ECB-nin yumşaq siyasət yürütməsi iqtisadiyyatı canlandırmağa yönəlik olsa da, bu, avronun dəyərini qorumaqda çətinlik yaradır.
Gələcək perspektivlər: Avro üçün nələr gözlənilir?
15 noyabr 2024 tarixinə olan məlumatlara əsasən, avronun dollara qarşı məzənnəsi 1.0570 səviyyəsində ticarət edilir. Bu aşağı səviyyənin uzunmüddətli davam edib-etməyəcəyi bir neçə faktordan asılıdır:
Trampın ticarət siyasətləri: ABŞ-Avropa arasında ticarət münaqişələrinin dərinləşməsi Avro üçün mənfi ssenari yarada bilər.
Almaniyadakı seçkilərin nəticələri: Yeni hökumətin iqtisadi siyasəti Avropa iqtisadiyyatına güvənini ya artıracaq, ya da azaldacaq.
ECB-nin siyasət dəyişiklikləri: Faiz dərəcələrinin endirilməsi davam edərsə, Avro üzərində təzyiq artacaq.
İnvestorlar nə etməlidir?
Bu qeyri-müəyyənliklər fonunda investorlar üçün iki əsas strategiya təklif olunur:
Riskləri diversifikasiya etmək: Yalnız svro ilə deyil, digər stabil valyutalarla da portfeli balanslaşdırmaq.
Makroiqtisadi xəbərləri diqqətlə izləmək: Xüsusilə ECB-nin faiz qərarları və Almaniyadakı siyasi inkişaflar.
Avro böhranı: İqtisadi sabitlik yoxsa ticarət müharibəsi?
Avro hazırda güclü dollar, siyasi qeyri-müəyyənliklər və iqtisadi zəifliklərin təzyiqi altındadır. Gələcək aylarda ABŞ-la Avropa arasında ticarət münasibətləri və Almaniyanın siyasi mənzərəsi avro üçün taleyüklü olacaq. İnvestorlar və analitiklər üçün avronun dinamikasını izləmək və doğru qərarlar vermək önəmli olacaq.