Embedded Files
Cümə günü qlobal maliyyə bazarlarında gərginlik yenidən yüksəldi. ABŞ Prezidenti Donald Trampın Çin mallarına “massive increase” – yəni “kütləvi artım”la tarif tətbiq edə biləcəyini açıqlaması həm investor əhval-ruhiyyəsini pozdu, həm də dolların dominantlığını sarsıtdı. Prezidentin bu bəyanatı, həmçinin iki həftə sonra Cənubi Koreyada Çin lideri Si Cinpinlə planlaşdırılmış görüşün ləğvi ilə müşayiət olundu. Bazarlar dərhal reaksiya verdi: səhm indeksləri və dollar eyni anda dəyər itirdi.
NASDAQ100 fond indeksi (15 dəqiqəlik qrafik)
Səhmlərdə sərt düzəliş dalğası
Trampın bəyanatından sonra əsas ABŞ indeksləri ciddi şəkildə gerilədi. S&P 500 indeksi 1.62% azalaraq 6 626 punkta, Nasdaq isə 2.28% düşərək 22 496 səviyyəsinə endi. Dow Jones 531 punkt itirərək 45 826 səviyyəsində bağlandı. Analitiklər bildirir ki, investorlar son aylarda bazarın “həddindən artıq optimist” olması barədə xəbərdarlıqları xatırlayaraq riskli aktivlərdən çıxmağa başladılar.
Dakota Wealth şirkətinin portfel meneceri Robert Pavlik vəziyyəti belə izah edir: “Tramp yenidən bazarı hazırlıqsız yaxaladı. Onsuz da yüksək qiymətləndirmələrə görə təzyiq altında olan bir bazarda bu tip bəyanatlar panikaya səbəb olur”.
Qlobal fond bazarları da ABŞ-la eyni ritmdə gerilədi. MSCI dünya indeksinin 1.44% azalaraq 979.14 punkta düşməsi, Avropada STOXX 600-ün isə 1.22% geriləməsi ticarət sessiyasının riskdən qaçışla keçdiyini göstərdi.
Dolların zəifləməsi və yen paradoksu
Trampın çıxışı yalnız səhm bazarını deyil, valyuta məzənnələrini də silkələdi. Dollar indeksi (DXY) 0.46% azalaraq 98.93 səviyyəsinə düşdü. Bu, son ayların ən zəif göstəricilərindən biridir. Avro dollar qarşısında 0.48% güclənərək 1.1618 dollara yüksəldi. Yen isə texniki olaraq bir qədər möhkəmlənsə də, həftəlik mənzərə yenə də itki ilə bitir.
USD/JPY cütlüyü 0.93% geriləyərək 151.65 səviyyəsində qərarlaşdı. Lakin analitiklər qeyd edir ki, yapon valyutası ümumilikdə hələ də zəifləmə trayektoriyasındadır, çünki ölkədə baş verən siyasi dəyişikliklər və yeni baş nazir Sanae Takaiçinin “dovish” – yəni aşağı faiz siyasətini dəstəkləyən mövqeyi investorların faiz artımı gözləntilərini zəiflədir. Yaponiya maliyyə naziri Kato isə “valyuta bazarında həddindən artıq volatilliyin narahatlıq doğurduğunu” açıqlayıb.
Amerika 10 illik istiqraz gəlirliyi (Günlük qrafik)
Qızılın bir unsiya qiyməti (15 dəqiqəlik qrafik)
Xəzinə kağızları və riskdən qaçış siqnalları
Təhlükəsiz limanlara tələbatın artması ABŞ 10 illik istiqrazlarının gəlirliliyini 4.15%-dən 4.06%-ə endirdi. Bu, bazarda riskli aktivlərdən çıxışın daha da sürətləndiyini göstərir. Qızıl qiymətləri və dövlət istiqrazları kimi “sığınacaq aktivlərə” axının artması, həm Trampın ticarət ritorikasının, həm də investorların növbəti addımlara dair qeyri-müəyyənliyinin göstəricisidir.
Proqnoz: Fundamental və texniki mənzərə
Fundamental baxış:
Trampın ritorikası qısa müddətdə bazarda qorxu yaratsa da, analitiklər hesab edir ki, onun Çinlə bağlı addımları daha çox daxili siyasi auditoriyaya hesablanıb. Buna baxmayaraq, yeni tariflərin real tətbiqi vəziyyətində inflyasiya təzyiqləri artar, bu isə Fed-in faiz endirimi planlarını ləngidə bilər. Belə ssenari, uzunmüddətli perspektivdə dollar üçün müsbət, amma səhm bazarları üçün mənfi ola bilər.
Texniki baxış:
S&P 500 üçün vacib dəstək səviyyəsi 6 600 punktda yerləşir; bu səviyyənin altına eniş bazarda daha dərin korreksiya riski yaradar. DXY üçün isə 98.80 həddi mühüm texniki baryerdir — bu səviyyənin aşağısı dolların daha 97.50-yə qədər enişinə yol aça bilər. Nasdaq qrafikində 22 400 - 22 300 zonası önəmli dəstək kimi izlənir; itirilsə, satışlar 21 800 istiqamətində sürətlənə bilər.
Siyasət bazardan daha təsirlidir
Trampın ticarət ritorikası bir daha göstərdi ki, siyasi bəyanatlar bəzən faiz qərarlarından və makro göstəricilərdən daha güclü bazar dalğalanmalarına səbəb olur. Hazırda həm investorlar, həm də mərkəzi banklar üçün əsas məsələ – bu bəyanatın arxasında real iqtisadi addımın olub-olmadığıdır. “Massive increase” ritorikadan praktikaya keçərsə, dünya bazarlarında növbəti sarsıntı dalğası uzaqda deyil.
ABŞ prezidenti Donald Tramp və Çin prezidenti Si Tsinpin (Soldan sağa)
Google Sites
Report abuse